Bằng lái xe ô tô B1: Toàn diện về quy định mới từ 2025

Từ ngày 01/01/2025, những quy định liên quan đến bằng lái xe ô tô B1 sẽ có sự thay đổi đáng kể, tác động trực tiếp đến người học và người sử dụng giấy phép lái xe tại Việt Nam. Sự thay đổi này xuất phát từ Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ mới, mang đến một cách phân hạng và phạm vi điều khiển phương tiện khác biệt so với trước đây. Bài viết này của Sài Gòn Xe Hơi sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về những điều chỉnh quan trọng này, giúp bạn hiểu rõ về loại giấy phép lái xe B1 cũ, B1 mới, hạng B và những ảnh hưởng đối với người lái xe ô tô.

Tổng quan về bằng lái xe ô tô B1 trước năm 2025

Trước khi Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 có hiệu lực, bằng lái xe ô tô B1 được quy định tại khoản 4 Điều 59 Luật Giao thông đường bộ 2008, là loại giấy phép phổ biến dành cho người không hành nghề lái xe. Giấy phép này cho phép cá nhân điều khiển một số loại phương tiện nhất định, phục vụ nhu cầu di chuyển cá nhân và gia đình. Việc phân hạng B1 được chia thành hai loại chính: B1 số tự động và B1 thường, với phạm vi điều khiển có sự khác biệt nhỏ.

Bằng lái xe B1 số tự động

Giấy phép lái xe hạng B1 số tự động được cấp cho những người không có nhu cầu hành nghề lái xe chuyên nghiệp. Đối tượng này chủ yếu là những cá nhân muốn điều khiển ô tô cho mục đích cá nhân, gia đình và chỉ quen với xe số tự động. Phạm vi điều khiển của bằng B1 số tự động bao gồm:

Ô tô số tự động chở người đến 9 chỗ ngồi, tính cả chỗ ngồi của người lái xe. Điều này có nghĩa là bạn có thể lái các loại xe du lịch gia đình, xe SUV, MPV phổ biến trên thị trường.
Ô tô tải, kể cả ô tô tải chuyên dùng số tự động có trọng tải thiết kế dưới 3.500 kg. Đây là các loại xe bán tải hoặc xe tải nhỏ, thường được sử dụng để vận chuyển hàng hóa nhẹ hoặc trong các công việc cá nhân.
Ô tô dùng cho người khuyết tật. Loại xe này được thiết kế đặc biệt để phù hợp với người khuyết tật, giúp họ có khả năng tự chủ trong di chuyển.

Ưu điểm của bằng B1 số tự động là việc học và thi sát hạch thường dễ dàng hơn, do không yêu cầu kỹ năng điều khiển hộp số sàn. Điều này thu hút một lượng lớn người học lái xe ô tô lần đầu hoặc những người chỉ có nhu cầu lái xe số tự động.

Bằng lái xe B1 thường

Khác với B1 số tự động, giấy phép lái xe hạng B1 (không có chữ “số tự động”) cũng được cấp cho người không hành nghề lái xe, nhưng có phạm vi điều khiển rộng hơn một chút, bao gồm cả các loại xe số sàn. Cụ thể, người sở hữu bằng B1 thường được phép điều khiển:

Ô tô chở người đến 9 chỗ ngồi, kể cả chỗ ngồi cho người lái xe. Điều này bao gồm cả ô tô số sàn và số tự động, mang lại sự linh hoạt hơn trong việc lựa chọn phương tiện.
Ô tô tải, kể cả ô tô tải chuyên dùng có trọng tải thiết kế dưới 3.500 kg. Tương tự như B1 số tự động, nhưng mở rộng cho cả xe tải số sàn.
Máy kéo kéo một rơ moóc có trọng tải thiết kế dưới 3.500 kg. Đây là điểm khác biệt quan trọng, cho phép người lái điều khiển máy kéo nhỏ có gắn thêm rơ moóc.

Bằng B1 thường đòi hỏi người học phải thành thạo cả kỹ năng lái xe số sàn và số tự động, giúp họ có khả năng điều khiển đa dạng các loại ô tô hơn, phù hợp với những người có thể cần linh hoạt hơn trong việc sử dụng xe.

Mục đích cấp bằng lái xe B1 cũ

Nhìn chung, cả hai loại bằng lái xe ô tô B1 trước năm 2025 đều có chung mục đích là cấp phép cho cá nhân điều khiển phương tiện giao thông đường bộ phục vụ nhu cầu di chuyển không nhằm mục đích kinh doanh vận tải. Quy định này giúp phân loại rõ ràng giữa người lái xe cá nhân và người lái xe chuyên nghiệp, đảm bảo an toàn giao thông và quản lý hiệu quả hơn. Hơn nữa, việc có hai hạng B1 riêng biệt cho số sàn và số tự động cũng đáp ứng nhu cầu đa dạng của người học lái xe, giúp họ lựa chọn khóa học và loại xe phù hợp với khả năng và mong muốn của mình.

Những thay đổi quan trọng đối với bằng lái xe ô tô B1 từ ngày 01/01/2025

Kể từ ngày 01/01/2025, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 sẽ chính thức có hiệu lực, mang theo những thay đổi mang tính cách mạng đối với hệ thống phân hạng giấy phép lái xe tại Việt Nam, đặc biệt là đối với bằng lái xe ô tô B1. Sự thay đổi này nhằm mục đích hiện đại hóa quy định, tăng cường an toàn giao thông và đồng bộ hóa với các tiêu chuẩn quốc tế. Theo quy định mới, khái niệm về việc B1 được lái ô tô đã hoàn toàn thay đổi.

Quy định mới về phân hạng giấy phép lái xe

Khoản 1 Điều 57 của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 đã đưa ra một hệ thống phân hạng giấy phép lái xe mới, trong đó hạng B1 không còn được cấp phép để điều khiển ô tô như trước đây. Đây là một điểm nhấn quan trọng mà mọi người cần lưu ý. Cụ thể, quy định mới nêu rõ:

“Hạng B1 cấp cho người lái xe mô tô ba bánh và các loại xe quy định cho giấy phép lái xe hạng A1.”

Sự thay đổi này đồng nghĩa với việc từ năm 2025, nếu bạn được cấp mới giấy phép lái xe hạng B1, bạn sẽ không thể điều khiển bất kỳ loại ô tô nào nữa. Điều này đánh dấu một bước chuyển mình lớn trong cách phân loại và chức năng của các loại bằng lái xe. Trước đây, B1 là một lựa chọn phổ biến cho người muốn lái ô tô cá nhân, nhưng giờ đây, vai trò của nó đã được định nghĩa lại hoàn toàn.

Bằng lái xe B1 mới sẽ lái được những loại xe nào?

Với quy định có hiệu lực từ 01/01/2025, người được cấp mới bằng lái xe ô tô B1 sẽ chỉ được phép điều khiển các loại xe sau:

Xe mô tô ba bánh: Bao gồm các loại xe như xe ba gác, xe lam ba bánh hoặc các phương tiện tương tự, thường được sử dụng cho mục đích chở hàng hoặc chuyên chở hành khách tại một số khu vực. Đây là sự kế thừa phạm vi của hạng A3 trước đây.
Xe mô tô hai bánh có dung tích xi-lanh đến 125 cm3 hoặc có công suất động cơ điện đến 11 kW: Đây chính là phạm vi điều khiển của giấy phép lái xe hạng A1 hiện hành. Điều này bao gồm phần lớn các loại xe máy phổ biến tại Việt Nam, từ xe số, xe ga cho đến xe máy điện có công suất vừa phải.

Thực chất, hạng B1 trong hệ thống mới chỉ là ký hiệu thay thế cho hạng A3 hiện tại, mở rộng thêm cả phạm vi của hạng A1. Điều này có nghĩa là, với bằng B1 mới, người lái xe sẽ điều khiển các loại xe tương tự như khi có bằng A1 và A3 kết hợp, nhưng hoàn toàn không liên quan đến ô tô. Sự thay đổi này đòi hỏi người có ý định học lái xe ô tô phải chuyển sang các hạng giấy phép lái xe cao hơn, cụ thể là từ hạng B trở lên, để được phép điều khiển xe ô tô.

Ý nghĩa của sự thay đổi đối với người lái xe ô tô

Việc bằng lái xe ô tô B1 không còn được lái ô tô từ năm 2025 có ý nghĩa sâu rộng:

Đối với người học lái xe mới: Bất kỳ ai muốn lái ô tô sau ngày 01/01/2025 sẽ phải học và thi sát hạch giấy phép lái xe hạng B (hoặc cao hơn) thay vì B1. Điều này có thể kéo theo sự thay đổi về chương trình đào tạo, thời gian học và chi phí, do hạng B yêu cầu kỹ năng và kiến thức sâu rộng hơn.
Nâng cao chất lượng người lái ô tô: Bằng việc loại bỏ B1 khỏi phạm vi lái ô tô, các cơ quan quản lý muốn đảm bảo rằng tất cả những người điều khiển ô tô đều phải trải qua quá trình đào tạo và sát hạch nghiêm ngặt hơn, phù hợp với yêu cầu của việc vận hành một phương tiện phức tạp hơn như ô tô. Điều này có tiềm năng nâng cao chất lượng lái xe và giảm thiểu tai nạn giao thông.
Đồng bộ hóa với các tiêu chuẩn quốc tế: Nhiều quốc gia trên thế giới đã có hệ thống phân hạng giấy phép lái xe rõ ràng, trong đó các hạng cấp cho mô tô và ô tô được tách biệt. Việc Việt Nam điều chỉnh cũng là một bước tiến để hòa nhập với các tiêu chuẩn chung, tạo thuận lợi hơn cho việc công nhận giấy phép lái xe trong tương lai.
Giảm thiểu sự nhầm lẫn: Trước đây, việc có hai loại B1 (số tự động và số sàn) có thể gây nhầm lẫn. Hệ thống mới đơn giản hóa các hạng bằng, giúp người dân dễ dàng nắm bắt hơn về loại xe mình được phép điều khiển.

Những thay đổi này là một phần trong nỗ lực lớn nhằm xây dựng một hệ thống giao thông an toàn, trật tự và hiệu quả hơn tại Việt Nam.

Giấy phép lái xe hạng B – Lựa chọn mới cho người điều khiển ô tô từ 2025

Với việc bằng lái xe ô tô B1 không còn được phép điều khiển ô tô từ ngày 01/01/2025, giấy phép lái xe hạng B trở thành lựa chọn tiêu chuẩn và cần thiết cho bất kỳ ai muốn lái xe ô tô. Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 đã định nghĩa rõ ràng về phạm vi và yêu cầu đối với hạng B, nhấn mạnh tầm quan trọng của nó trong hệ thống giấy phép lái xe mới.

Phạm vi điều khiển của giấy phép lái xe hạng B

Theo điểm d khoản 1 Điều 57 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024, giấy phép lái xe hạng B sẽ cấp cho người lái xe để điều khiển các loại phương tiện sau:

Ô tô chở người đến 08 chỗ (không kể chỗ của người lái xe): Điều này bao gồm các loại xe con gia đình, xe du lịch cá nhân, SUV, MPV với số lượng chỗ ngồi thông dụng. Đây là phạm vi tương đương với phần ô tô chở người của bằng B1 trước đây, nhưng nay được xếp vào hạng B.
Xe ô tô tải và ô tô chuyên dùng có khối lượng toàn bộ theo thiết kế đến 3.500 kg: Các loại xe tải nhẹ, xe bán tải, hoặc các loại xe chuyên dùng có trọng tải không quá 3,5 tấn, phù hợp với nhu cầu vận chuyển hàng hóa cá nhân hoặc kinh doanh quy mô nhỏ.
Các loại xe ô tô quy định cho giấy phép lái xe hạng B kéo rơ moóc có khối lượng toàn bộ theo thiết kế đến 750 kg: Đây là một điểm mở rộng, cho phép người lái xe hạng B kéo theo rơ moóc nhỏ phục vụ các mục đích như chở hành lý, vật tư hoặc thuyền nhỏ.

Có thể thấy, hạng B trong quy định mới sẽ bao trọn các loại phương tiện mà trước đây cả B1 số tự động và B1 thường được phép điều khiển đối với ô tô, đồng thời bổ sung khả năng kéo rơ moóc nhỏ. Điều này đơn giản hóa việc phân loại và giúp người học lái xe định hướng rõ ràng hơn.

Yêu cầu để sở hữu giấy phép lái xe hạng B

Để sở hữu giấy phép lái xe hạng B, người học sẽ phải đáp ứng một số yêu cầu nhất định và trải qua quá trình đào tạo, sát hạch nghiêm ngặt hơn. Các yêu cầu cơ bản bao gồm:

Độ tuổi: Theo quy định hiện hành và dự kiến tiếp tục được duy trì, người học lái xe hạng B phải đủ 18 tuổi trở lên.
Sức khỏe: Phải đạt tiêu chuẩn sức khỏe theo quy định của Bộ Y tế, đảm bảo đủ điều kiện thể chất và tinh thần để điều khiển phương tiện an toàn.
Quá trình đào tạo: Người học phải tham gia các khóa đào tạo lái xe tại các trung tâm sát hạch được cấp phép, bao gồm cả lý thuyết và thực hành. Chương trình đào tạo hạng B thường bao gồm kiến thức chuyên sâu về luật giao thông đường bộ, kỹ năng lái xe an toàn, xử lý tình huống khẩn cấp, bảo dưỡng xe cơ bản và đặc biệt là kỹ năng lái cả xe số sàn và số tự động (tùy thuộc vào loại bằng B muốn thi).
Sát hạch: Sau khi hoàn thành khóa đào tạo, người học phải vượt qua kỳ thi sát hạch lý thuyết và thực hành do cơ quan có thẩm quyền tổ chức. Kỳ thi thực hành bao gồm các bài thi trong sa hình và thi đường trường, đánh giá toàn diện khả năng điều khiển phương tiện trong các điều kiện giao thông thực tế.

Việc tăng cường yêu cầu đối với hạng B là cần thiết để đảm bảo rằng những người điều khiển ô tô trên đường đều có đủ năng lực và ý thức chấp hành luật giao thông, góp phần vào việc xây dựng một môi trường giao thông an toàn hơn cho cộng đồng. Điều này cũng phù hợp với mục tiêu nâng cao chất lượng người lái xe và giảm thiểu các rủi ro tai nạn.

Điều khoản chuyển tiếp: Bằng lái xe B1 đã cấp trước năm 2025

Một trong những vấn đề được nhiều người quan tâm nhất là số phận của những bằng lái xe ô tô B1 đã được cấp trước ngày 01/01/2025. Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 đã có những điều khoản chuyển tiếp rõ ràng để bảo vệ quyền lợi của người dân, tránh gây xáo trộn.

Quyền lợi của người sở hữu bằng B1 cũ

Theo khoản 1 Điều 89 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024, quy định về điều khoản chuyển tiếp nêu rõ:

“Giấy phép lái xe được cấp trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành được tiếp tục sử dụng theo thời hạn ghi trên giấy phép lái xe.”

Điều này có nghĩa là nếu bạn đã có bằng lái xe B1 (cả B1 số tự động và B1 thường) trước ngày 01/01/2025, bạn sẽ tiếp tục được sử dụng giấy phép lái xe đó theo thời hạn đã được ghi trên bằng. Quan trọng hơn, bạn vẫn được phép điều khiển các loại xe ô tô mà bằng B1 cũ cho phép, cụ thể:

Giấy phép lái xe hạng B1 số tự động cấp trước 2025: Tiếp tục điều khiển xe ô tô số tự động chở người đến 08 chỗ (không kể chỗ của người lái xe); xe ô tô tải, kể cả ô tô tải chuyên dùng số tự động có trọng tải dưới 3.500 kg.
Giấy phép lái xe hạng B1 (thường) cấp trước 2025: Tiếp tục điều khiển xe ô tô chở người đến 08 chỗ (không kể chỗ của người lái xe); xe ô tô tải, máy kéo có trọng tải dưới 3.500 kg.

Như vậy, những người đã có bằng lái xe ô tô B1 trước năm 2025 không cần phải lo lắng về việc phải thi lại hạng B ngay lập tức để tiếp tục lái ô tô. Quyền lợi của họ vẫn được đảm bảo cho đến khi bằng lái xe hết thời hạn.

Trường hợp đổi, cấp lại bằng lái xe B1 cũ

Luật mới cũng đưa ra các quy định cụ thể cho trường hợp người sở hữu bằng B1 cũ cần đổi hoặc cấp lại giấy phép lái xe. Điều này đặc biệt quan trọng khi bằng lái xe bị mất, hỏng hoặc hết thời hạn. Theo điểm đ, e khoản 3 Điều 89 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024:

Giấy phép lái xe hạng B1 số tự động (cấp trước 2025) khi đổi, cấp lại sẽ được đổi sang giấy phép lái xe hạng B, nhưng có một điều kiện hạn chế: người lái xe chỉ được điều khiển xe ô tô số tự động. Điều này giúp người lái tiếp tục sử dụng loại xe mà họ đã quen thuộc, đồng thời chuyển đổi sang hạng bằng mới.
Giấy phép lái xe hạng B1 và B2 (cấp trước 2025) khi đổi, cấp lại sẽ được đổi sang giấy phép lái xe hạng B hoặc hạng C1 và chứng chỉ điều khiển xe máy chuyên dùng cho người điều khiển máy kéo có trọng tải đến 3.500 kg. Điều này mang lại sự linh hoạt cho người lái, cho phép họ lựa chọn hạng bằng phù hợp hơn với nhu cầu thực tế của mình.

Những quy định này nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho việc chuyển đổi, đảm bảo rằng quá trình này diễn ra suôn sẻ mà không ảnh hưởng lớn đến quyền lợi và khả năng di chuyển của người dân.

Người lái xe cầm bằng lái xe ô tô B1 và các hạng mới từ 2025

Khi bằng lái xe B1 cũ hết hạn: Thi lại hạng B

Mặc dù người sở hữu bằng lái xe ô tô B1 cấp trước 2025 được tiếp tục sử dụng đến hết thời hạn, nhưng có một quy định quan trọng cần lưu ý: khi bằng lái xe B1 hết thời hạn, người lái xe vẫn phải thực hiện sát hạch để được cấp giấy phép lái xe hạng B. Điều này có nghĩa là, nếu bạn muốn tiếp tục lái ô tô sau khi bằng B1 cũ của mình hết hạn, bạn sẽ phải trải qua kỳ thi sát hạch như một người học mới để lấy bằng hạng B.

Quy định này khuyến khích người lái xe cập nhật kiến thức và kỹ năng lái xe theo tiêu chuẩn mới, đồng thời giúp họ chuyển đổi sang hệ thống phân hạng giấy phép lái xe mới một cách có trật tự. Việc thi sát hạch lại đảm bảo rằng tất cả những người lái xe ô tô đều đáp ứng được các tiêu chuẩn an toàn và năng lực cần thiết trong bối cảnh giao thông ngày càng phức tạp.

Thời hạn sử dụng của bằng lái xe ô tô B1: Thay đổi lớn từ 2025

Thời hạn sử dụng của giấy phép lái xe là một yếu tố quan trọng mà người lái xe cần nắm rõ. Với sự ra đời của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024, quy định về thời hạn của bằng lái xe ô tô B1 cũng có những thay đổi mang tính bước ngoặt, ảnh hưởng trực tiếp đến kế hoạch và quyền lợi của người dân.

Thời hạn bằng lái xe B1 theo quy định hiện hành (trước 2025)

Theo Điều 17 Thông tư 12/2017/TT-BGTVT (có hiệu lực trước năm 2025), thời hạn của giấy phép lái xe hạng B1 được quy định như sau:

Đối với nữ: Giấy phép lái xe hạng B1 có thời hạn đến khi người lái xe đủ 55 tuổi.
Đối với nam: Giấy phép lái xe hạng B1 có thời hạn đến khi người lái xe đủ 60 tuổi.
Trường hợp đặc biệt: Nếu người lái xe là nữ trên 45 tuổi hoặc nam trên 50 tuổi vào thời điểm cấp bằng, thì giấy phép lái xe sẽ có thời hạn là 10 năm, tính từ ngày cấp.

Quy định này cho thấy, trước năm 2025, bằng lái xe ô tô B1 là loại bằng có thời hạn, phụ thuộc vào giới tính và độ tuổi của người lái. Việc xác định thời hạn này nhằm đảm bảo sức khỏe và khả năng phản xạ của người lái xe ở một độ tuổi nhất định, góp phần vào an toàn giao thông. Khi hết thời hạn, người lái xe phải tiến hành các thủ tục để gia hạn hoặc đổi bằng.

Thời hạn bằng lái xe B1 theo quy định mới (từ 2025)

Một trong những điểm thay đổi đáng chú ý nhất trong Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 là về thời hạn của các loại giấy phép lái xe. Theo khoản 5 Điều 57 của Luật này, quy định về thời hạn của bằng lái xe B1 từ năm 2025 sẽ hoàn toàn khác biệt:

“Giấy phép lái xe các hạng A1, A, B1 không thời hạn.”

Điều này có nghĩa là, từ ngày 01/01/2025, nếu bạn được cấp mới bằng lái xe ô tô B1 (theo định nghĩa mới, chỉ lái mô tô ba bánh và mô tô hai bánh dưới 125cc), bằng lái của bạn sẽ không có thời hạn sử dụng. Đây là một sự thay đổi lớn so với quy định hiện hành, khi B1 vẫn còn thời hạn rõ ràng.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng “B1 không thời hạn” này áp dụng cho hạng B1 mới, không còn cho phép lái ô tô. Đối với những người muốn lái ô tô, họ sẽ phải lấy hạng B, và hạng B sẽ có thời hạn cụ thể (thường là 10 năm), tương tự như các hạng bằng lái ô tô hiện tại (B1 thường, B2). Như vậy, sự “không thời hạn” của B1 mới thực chất chỉ áp dụng cho phân khúc mô tô ba bánh và xe máy hạng nhỏ, không phải cho ô tô.

Tác động của quy định về thời hạn

Sự thay đổi về thời hạn của bằng lái xe ô tô B1 có những tác động nhất định:

Đơn giản hóa thủ tục hành chính: Đối với những người chỉ lái các loại xe thuộc phạm vi của B1 mới, việc bằng lái không có thời hạn sẽ loại bỏ gánh nặng về việc phải gia hạn định kỳ, tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dân.
Phản ánh lại bản chất của hạng bằng: Việc B1 mới không thời hạn phù hợp với bản chất của các loại xe mà nó điều khiển (chủ yếu là xe máy, mô tô ba bánh), vốn không đòi hỏi yêu cầu về sức khỏe hay kỹ năng phức tạp bằng việc lái ô tô ở các độ tuổi cao hơn.
Nhấn mạnh sự khác biệt với bằng lái ô tô: Điều này càng làm rõ ranh giới giữa bằng lái xe cho mô tô và bằng lái xe cho ô tô. Các hạng bằng lái ô tô (từ B trở lên) vẫn sẽ có thời hạn, phản ánh tầm quan trọng của việc kiểm tra sức khỏe và khả năng định kỳ của người lái xe ô tô, đảm bảo họ luôn đủ điều kiện an toàn khi tham gia giao thông.

Tóm lại, trong khi bằng lái xe B1 cũ (được cấp trước 2025) vẫn duy trì thời hạn theo quy định ban đầu, thì bằng B1 mới (cấp từ 2025) sẽ không có thời hạn, nhưng lại chỉ cho phép điều khiển xe mô tô ba bánh và xe máy dưới 125cc, chứ không phải ô tô.

Lý do và mục tiêu của việc thay đổi quy định về bằng lái xe ô tô B1

Việc thay đổi lớn về bằng lái xe ô tô B1 từ năm 2025 không phải là một quyết định ngẫu nhiên mà xuất phát từ những lý do và mục tiêu rõ ràng nhằm cải thiện hệ thống giao thông đường bộ tại Việt Nam. Những lý do này bao gồm việc nâng cao an toàn, chất lượng đào tạo và hài hòa với các tiêu chuẩn quốc tế.

Nâng cao an toàn giao thông

Một trong những mục tiêu hàng đầu của việc thay đổi quy định về bằng lái xe là nâng cao an toàn giao thông đường bộ. Bằng cách yêu cầu người lái ô tô phải đạt được bằng hạng B trở lên, với chương trình đào tạo và sát hạch nghiêm ngặt hơn, Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 kỳ vọng sẽ:

Giảm thiểu tai nạn: Người lái xe ô tô sẽ được trang bị kiến thức và kỹ năng tốt hơn, bao gồm khả năng xử lý các tình huống phức tạp, nhận biết và phòng tránh rủi ro, từ đó góp phần giảm số vụ tai nạn giao thông.
Tăng cường ý thức chấp hành luật: Quá trình đào tạo và sát hạch chặt chẽ sẽ giúp người lái xe hình thành ý thức tuân thủ luật giao thông cao hơn, hiểu rõ hơn về trách nhiệm của mình khi tham gia giao thông.
Phân loại rõ ràng hơn: Việc tách biệt rõ ràng bằng lái cho mô tô và ô tô giúp loại bỏ sự nhầm lẫn về phạm vi điều khiển, đảm bảo mỗi loại phương tiện được điều khiển bởi người có bằng cấp phù hợp. Điều này giảm thiểu trường hợp người không đủ kỹ năng điều khiển ô tô.

Cải thiện chất lượng đào tạo lái xe

Sự thay đổi về phân hạng giấy phép lái xe cũng là cơ hội để cải thiện toàn diện chất lượng đào tạo lái xe tại Việt Nam. Khi hạng B trở thành tiêu chuẩn cho người lái ô tô, các trung tâm đào tạo sẽ cần:

Cập nhật chương trình đào tạo: Các giáo trình, nội dung giảng dạy và phương pháp sát hạch sẽ được điều chỉnh để phù hợp với yêu cầu của bằng hạng B, bao gồm cả lý thuyết chuyên sâu và thực hành đa dạng tình huống hơn.
Nâng cao chất lượng giảng viên và cơ sở vật chất: Để đáp ứng các tiêu chuẩn mới, các trung tâm sẽ phải đầu tư vào đội ngũ giáo viên có kinh nghiệm, trình độ cao và cơ sở vật chất hiện đại hơn, từ xe tập lái đến sa hình và thiết bị mô phỏng.
Đào tạo bài bản hơn: Người học lái xe sẽ phải trải qua một quá trình đào tạo dài hơn và kỹ lưỡng hơn, đảm bảo họ không chỉ biết cách điều khiển xe mà còn nắm vững luật, có thái độ lái xe văn minh và an toàn.

Hài hòa với quy định quốc tế

Việt Nam đang trong quá trình hội nhập sâu rộng với thế giới, và việc hài hòa các quy định trong nước với tiêu chuẩn quốc tế là một yếu tố quan trọng. Nhiều quốc gia đã áp dụng hệ thống phân hạng giấy phép lái xe tách bạch giữa mô tô và ô tô. Cụ thể:

Phù hợp với Công ước Vienna: Việc tái cơ cấu các hạng bằng lái, đặc biệt là tách biệt rõ ràng giữa bằng lái xe hai/ba bánh (hạng A) và bằng lái xe bốn bánh (hạng B) phù hợp với các tiêu chuẩn của Công ước Vienna về Giao thông đường bộ 1968, mà Việt Nam là một thành viên. Điều này tạo điều kiện thuận lợi hơn cho công dân Việt Nam khi sử dụng bằng lái xe của mình ở nước ngoài và ngược lại.
Tăng tính minh bạch và dễ hiểu: Một hệ thống phân hạng rõ ràng, dễ hiểu sẽ giúp cả người dân trong nước và cộng đồng quốc tế dễ dàng nắm bắt, áp dụng, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về giao thông.

Những lý do và mục tiêu này phản ánh nỗ lực của Chính phủ trong việc xây dựng một hệ thống giao thông đường bộ không chỉ an toàn, hiệu quả mà còn phù hợp với xu thế phát triển chung của thế giới.

Câu hỏi thường gặp về bằng lái xe ô tô B1 và các quy định mới

Những thay đổi về bằng lái xe ô tô B1 từ năm 2025 đã và đang tạo ra nhiều thắc mắc trong cộng đồng. Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp, cùng với giải đáp chi tiết để giúp bạn nắm rõ hơn về các quy định mới.

Bằng B1 có được lái taxi công nghệ không?

Theo quy định hiện hành trước năm 2025, bằng lái xe ô tô B1 được cấp cho người không hành nghề lái xe. Điều này có nghĩa là người sở hữu bằng B1 không được phép lái xe taxi, kể cả taxi truyền thống hay taxi công nghệ (Grab, Be, Gojek, v.v.) với mục đích kinh doanh vận tải. Để hành nghề lái xe taxi hoặc các dịch vụ vận tải khác, người lái xe cần phải có giấy phép lái xe hạng B2 trở lên (trong hệ thống cũ) hoặc hạng B (trong hệ thống mới từ 2025) và đáp ứng các tiêu chuẩn khác về kinh doanh vận tải.

Từ ngày 01/01/2025, với việc bằng lái xe B1 không còn được phép điều khiển ô tô, câu hỏi này càng trở nên rõ ràng hơn: bằng B1 mới chắc chắn không được lái taxi công nghệ vì nó chỉ cho phép lái mô tô ba bánh và xe máy dưới 125cc. Còn đối với bằng B1 cũ, dù được tiếp tục lái ô tô, nhưng bản chất “không hành nghề lái xe” vẫn không thay đổi, nên vẫn không được phép lái taxi công nghệ.

Người khuyết tật có cần bằng B không để lái ô tô?

Theo quy định trước năm 2025, bằng lái xe ô tô B1 số tự động có phạm vi điều khiển bao gồm “Ô tô dùng cho người khuyết tật”. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho người khuyết tật có thể tự lái xe.

Với quy định mới từ năm 2025, hạng B1 không còn lái được ô tô. Do đó, người khuyết tật muốn lái ô tô sẽ cần phải học và thi lấy giấy phép lái xe hạng B (hoặc hạng B có điều kiện nếu cần thiết). Hạng B trong hệ thống mới sẽ là loại bằng cơ bản để lái ô tô. Các quy định chi tiết về việc cấp bằng lái xe cho người khuyết tật (ví dụ: yêu cầu về xe được cải tiến, các điều kiện sát hạch đặc biệt) sẽ được hướng dẫn cụ thể trong các văn bản dưới luật để đảm bảo quyền lợi và an toàn cho đối tượng này.

Tôi nên học bằng B1 hay B bây giờ?

Đây là câu hỏi rất phổ biến đối với những người đang có ý định học lái xe ô tô trong giai đoạn chuyển giao này. Lời khuyên phụ thuộc vào thời điểm bạn dự định học và mục đích sử dụng.

Nếu bạn muốn lái ô tô và bắt đầu học trước ngày 01/01/2025: Bạn vẫn có thể học và thi lấy bằng lái xe ô tô B1 (số tự động hoặc thường). Với bằng này, bạn sẽ được phép lái ô tô cho mục đích cá nhân cho đến khi bằng hết thời hạn. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng khi bằng B1 của bạn hết hạn (có thể sau 10 năm hoặc đến độ tuổi quy định), bạn sẽ phải thi lại bằng hạng B để tiếp tục lái ô tô.
Nếu bạn muốn lái ô tô và bắt đầu học từ ngày 01/01/2025 trở đi: Bạn bắt buộc phải học và thi lấy giấy phép lái xe hạng B (hoặc cao hơn) ngay từ đầu. Hạng B sẽ là tiêu chuẩn mới để lái ô tô. Việc này có thể mất nhiều thời gian và chi phí hơn một chút so với học B1 trước đây, nhưng sẽ đảm bảo bạn có đầy đủ quyền lợi lái ô tô theo quy định mới mà không cần phải lo lắng về việc thi lại sau này.
Nếu bạn chỉ muốn lái xe máy dưới 125cc hoặc mô tô ba bánh: Từ 2025, bạn có thể học và thi lấy hạng B1 mới, và bằng này sẽ không có thời hạn.

Tóm lại, nếu mục đích của bạn là lái ô tô và có kế hoạch sử dụng lâu dài, việc nhắm đến bằng hạng B ngay từ bây giờ (hoặc chuyển đổi sau này nếu có B1 cũ) là lựa chọn tối ưu nhất.

Những thay đổi này là một phần quan trọng trong việc cải cách hệ thống giao thông, đòi hỏi người dân cần chủ động tìm hiểu và thích nghi để đảm bảo tuân thủ luật pháp và tham gia giao thông an toàn.

Tổng kết lại, từ ngày 01/01/2025, bằng lái xe ô tô B1 sẽ trải qua một sự thay đổi cơ bản về định nghĩa và phạm vi điều khiển, không còn cho phép lái ô tô mà thay vào đó là mô tô ba bánh và xe máy dưới 125cc với thời hạn vĩnh viễn. Những người đã sở hữu bằng B1 trước thời điểm này vẫn được tiếp tục sử dụng để lái ô tô theo thời hạn ghi trên bằng, nhưng khi hết hạn sẽ phải thi lại hạng B để tiếp tục lái xe. Giấy phép lái xe hạng B sẽ trở thành tiêu chuẩn mới cho người điều khiển ô tô, với phạm vi rộng hơn và thời hạn 10 năm. Sự điều chỉnh này nhằm mục đích nâng cao an toàn giao thông, cải thiện chất lượng đào tạo lái xe và đồng bộ hóa với các quy định quốc tế. Việc nắm rõ những thay đổi này là cực kỳ quan trọng đối với mọi công dân tham gia giao thông đường bộ.

Kiến Thức ô Tô