Bảo hiểm thân xe ô tô là một trong những loại hình bảo hiểm tự nguyện quan trọng, giúp bảo vệ tài sản và mang lại sự an tâm cho chủ xe trước những rủi ro bất ngờ trên đường. Trong bối cảnh giao thông ngày càng phức tạp và chi phí sửa chữa xe không ngừng tăng cao, việc hiểu rõ bảo hiểm thân xe ô tô là gì, phạm vi bảo hiểm, cũng như các quyền lợi và trách nhiệm liên quan là điều vô cùng cần thiết. Bài viết này của Sài Gòn Xe Hơi sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về loại hình bảo hiểm này, đồng thời phân biệt nó với bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc, giúp bạn đưa ra lựa chọn phù hợp nhất cho chiếc xe của mình.
1. Bảo hiểm thân xe ô tô là gì: Khái niệm và bản chất
Hiện nay, pháp luật Việt Nam, bao gồm Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 và các văn bản liên quan, không có định nghĩa cụ thể về “bảo hiểm thân xe ô tô”. Tuy nhiên, dựa trên thực tiễn thị trường và bản chất của sản phẩm, chúng ta có thể hiểu bảo hiểm thân xe ô tô (thường được gọi là bảo hiểm vật chất xe) là loại hình bảo hiểm tự nguyện, bảo vệ chiếc xe của bạn trước những tổn thất và thiệt hại vật chất do các tác động từ bên ngoài không lường trước được.
Bản chất của bảo hiểm thân xe là san sẻ rủi ro tài chính cho chủ xe. Thay vì phải tự chi trả toàn bộ chi phí sửa chữa hoặc thay thế khi xe gặp sự cố, người mua bảo hiểm chỉ cần đóng một khoản phí nhất định (phí bảo hiểm). Đổi lại, công ty bảo hiểm sẽ chịu trách nhiệm bồi thường theo các điều khoản đã thỏa thuận trong hợp đồng khi xảy ra tổn thất thuộc phạm vi bảo hiểm. Đây là một hình thức bảo vệ tài sản hiệu quả, giúp giảm thiểu gánh nặng tài chính đáng kể cho chủ xe.
Loại hình bảo hiểm này là tự nguyện, nghĩa là chủ xe ô tô có quyền lựa chọn mua hoặc không mua tùy theo nhu cầu, khả năng tài chính và mức độ chấp nhận rủi ro của mình. Mặc dù không bắt buộc, nhưng với giá trị tài sản lớn của một chiếc ô tô, việc sở hữu một gói bảo hiểm thân xe phù hợp được xem là một khoản đầu tư thông minh, mang lại sự an toàn và yên tâm tối đa trong suốt quá trình sử dụng xe.
2. Phân biệt bảo hiểm thân xe ô tô và bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc
Một trong những điều gây nhầm lẫn phổ biến là sự khác biệt giữa bảo hiểm thân xe ô tô và bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc. Mặc dù cả hai đều là các loại hình bảo hiểm liên quan đến xe ô tô, nhưng mục đích, đối tượng bảo vệ và tính chất pháp lý của chúng hoàn toàn khác nhau. Việc phân biệt rõ ràng sẽ giúp chủ xe hiểu đúng quyền lợi và nghĩa vụ của mình.
2.1. Bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc (TNDSBB)
Bảo hiểm TNDSBB là loại hình bảo hiểm mà chủ xe cơ giới bắt buộc phải mua theo quy định của pháp luật (cụ thể là Nghị định 67/2023/NĐ-CP). Mục đích chính của bảo hiểm này là bảo vệ quyền lợi của người thứ ba (người bị thiệt hại không phải là chủ xe hoặc người ngồi trên xe gây tai nạn) và hành khách trên xe khi xe cơ giới gây ra tai nạn.
Phạm vi bảo hiểm TNDSBB bao gồm bồi thường cho:
- Thiệt hại về sức khỏe, tính mạng của người thứ ba.
- Thiệt hại về tài sản của người thứ ba.
- Thiệt hại về sức khỏe, tính mạng của hành khách trên xe.
Điều này có nghĩa là, nếu xe của bạn gây tai nạn và làm hư hỏng tài sản hoặc gây thương tích cho người khác, công ty bảo hiểm TNDSBB sẽ chi trả các khoản bồi thường này theo giới hạn trách nhiệm quy định, chứ không phải chi trả cho chiếc xe của bạn.
2.2. Bảo hiểm thân xe ô tô (Bảo hiểm vật chất xe)
Ngược lại, bảo hiểm thân xe ô tô là loại hình tự nguyện, tập trung vào việc bảo vệ chính chiếc xe của bạn. Mục đích chính là bồi thường cho những tổn thất vật chất (hư hỏng, mất mát) của xe do các nguyên nhân khách quan hoặc chủ quan được quy định trong hợp đồng.
Phạm vi bảo hiểm thân xe bao gồm bồi thường cho các thiệt hại xảy ra với chính chiếc xe được bảo hiểm, như:
- Hư hỏng do va chạm, tai nạn giao thông.
- Thiệt hại do thiên tai (lũ lụt, cháy nổ, sét đánh).
- Mất cắp bộ phận hoặc toàn bộ xe.
- Hư hỏng do các yếu tố bên ngoài tác động (vật thể rơi, động vật va vào).
Tóm lại, bảo hiểm TNDSBB bảo vệ người khác và hành khách khỏi thiệt hại do xe của bạn gây ra, trong khi bảo hiểm thân xe ô tô bảo vệ chính chiếc xe của bạn khỏi những hư hỏng, mất mát. Cả hai loại hình này đều bổ sung cho nhau, tạo nên một lớp bảo vệ toàn diện cho chủ xe và tài sản.
3. Phạm vi bảo hiểm chi trả của bảo hiểm thân xe ô tô
Khi tìm hiểu bảo hiểm thân xe ô tô là gì, việc nắm rõ phạm vi chi trả là cực kỳ quan trọng để chủ xe biết được quyền lợi của mình khi xảy ra sự cố. Mặc dù các điều khoản cụ thể có thể khác nhau tùy theo từng công ty bảo hiểm và gói sản phẩm, nhưng nhìn chung, bảo hiểm thân xe thường bao gồm các rủi ro sau:
3.1. Thiệt hại do tai nạn, va chạm, lật đổ
Đây là phạm vi bảo hiểm cơ bản và phổ biến nhất của bảo hiểm thân xe ô tô. Nó bao gồm các thiệt hại vật chất đối với thân, vỏ, máy móc và các bộ phận khác của xe do va chạm với các phương tiện khác, vật cản, lật đổ, rơi hoặc các sự cố giao thông khác. Ví dụ, nếu xe bạn bị va quệt, móp méo, vỡ kính, hỏng đèn do tai nạn, công ty bảo hiểm sẽ chi trả chi phí sửa chữa hoặc thay thế.
3.2. Thiệt hại do cháy, nổ
Bảo hiểm thân xe ô tô sẽ bồi thường cho những tổn thất gây ra bởi các sự cố cháy nổ, dù là do chập điện, sự cố kỹ thuật hay các nguyên nhân khách quan khác. Trong trường hợp xe bị cháy toàn bộ hoặc một phần, công ty bảo hiểm sẽ căn cứ vào mức độ thiệt hại để bồi thường theo giá trị thực tế của xe hoặc bộ phận bị hỏng.
3.3. Thiệt hại do thiên tai (lũ lụt, sét đánh, bão, động đất…)
Việt Nam là quốc gia thường xuyên chịu ảnh hưởng của các hiện tượng thiên tai. Bảo hiểm thân xe ô tô thường bao gồm các thiệt hại do thiên tai gây ra như:
- Lũ lụt, thủy kích (ngập nước): Đặc biệt quan trọng đối với các thành phố lớn. Khi xe bị ngập nước gây hư hỏng động cơ, hệ thống điện, nội thất, bảo hiểm sẽ chi trả chi phí sửa chữa hoặc thay thế.
- Sét đánh trực tiếp: Gây hư hỏng hệ thống điện, điện tử của xe.
- Bão, lốc, gió giật: Gây trầy xước, móp méo, vỡ kính do cây đổ, vật bay va vào xe.
- Động đất, sụt lở: Gây hư hại cấu trúc xe do địa chấn hoặc sạt lở đất.
3.4. Mất cắp toàn bộ hoặc bộ phận xe
Trong trường hợp xe bị mất cắp toàn bộ hoặc một số bộ phận quan trọng (gương chiếu hậu, bánh xe, logo, hệ thống âm thanh…), bảo hiểm thân xe sẽ tiến hành bồi thường cho chủ xe theo quy định trong hợp đồng. Tuy nhiên, việc bồi thường thường đi kèm với các yêu cầu về báo cáo công an và chứng minh sự kiện mất cắp.
3.5. Hư hỏng do vật thể bên ngoài rơi vào
Nếu xe bạn bị hư hại do vật thể bên ngoài không chủ ý rơi vào (ví dụ: gạch đá từ công trình xây dựng, biển quảng cáo đổ, cây đổ) hoặc bị động vật va vào, bảo hiểm thân xe cũng sẽ chi trả chi phí sửa chữa.
Việc hiểu rõ từng hạng mục trong phạm vi bảo hiểm giúp chủ xe yên tâm hơn khi lái xe và biết cách xử lý khi không may gặp phải các sự cố này.
4. Các trường hợp loại trừ trách nhiệm của bảo hiểm thân xe ô tô
Mặc dù bảo hiểm thân xe ô tô mang lại nhiều quyền lợi, nhưng không phải mọi thiệt hại đều được chi trả. Các công ty bảo hiểm thường có danh sách các trường hợp loại trừ trách nhiệm rõ ràng trong hợp đồng. Việc nắm vững các trường hợp này giúp chủ xe tránh những hiểu lầm không đáng có và chủ động hơn trong việc bảo vệ xe. Dưới đây là những trường hợp loại trừ phổ biến:
- Hành động cố ý gây thiệt hại: Nếu chủ xe hoặc người điều khiển xe cố ý gây ra tai nạn, hư hỏng cho xe, bảo hiểm sẽ từ chối bồi thường. Ví dụ: tự đập phá xe để trục lợi bảo hiểm.
- Lái xe không có giấy phép lái xe (GPLX) hoặc GPLX không hợp lệ: Người điều khiển xe tại thời điểm xảy ra tai nạn không có GPLX, sử dụng GPLX hết hạn, bị tước hoặc không phù hợp với loại xe đang điều khiển sẽ không được bảo hiểm chi trả.
- Lái xe trong tình trạng say xỉn, sử dụng chất kích thích: Nếu tài xế có nồng độ cồn vượt mức cho phép hoặc dương tính với ma túy, chất kích thích, mọi thiệt hại xảy ra sẽ không được bồi thường.
- Vi phạm pháp luật nghiêm trọng: Các trường hợp vi phạm luật giao thông đường bộ nghiêm trọng khác dẫn đến tai nạn (ví dụ: vượt đèn đỏ, chạy quá tốc độ quy định quá nhiều, đi ngược chiều gây hậu quả nghiêm trọng) cũng có thể bị loại trừ.
- Xe bị hao mòn tự nhiên, hỏng hóc cơ học: Bảo hiểm thân xe không chi trả cho các hỏng hóc do hao mòn tự nhiên của các bộ phận theo thời gian, lỗi kỹ thuật của nhà sản xuất, hoặc các sự cố cơ học không phải do tai nạn gây ra.
- Lỗi hệ thống điện tử hoặc phần mềm: Một số gói bảo hiểm có thể không chi trả cho các lỗi liên quan đến phần mềm, hệ thống điện tử của xe mà không có tác động vật lý bên ngoài.
- Chiến tranh, khủng bố, bạo loạn: Các thiệt hại xảy ra do các sự kiện chính trị, xã hội quy mô lớn như chiến tranh, khủng bố, đình công, bạo loạn thường nằm ngoài phạm vi bảo hiểm.
- Thiệt hại gián tiếp: Bao gồm giảm giá trị thương mại của xe, chi phí thuê xe khác trong thời gian sửa chữa, thiệt hại do mất khả năng sử dụng xe. Bảo hiểm thường chỉ chi trả cho thiệt hại trực tiếp.
- Phụ tùng, vật tư không chính hãng: Nếu chủ xe tự ý lắp đặt các phụ tùng không chính hãng, không rõ nguồn gốc và chúng gây ra hoặc làm trầm trọng thêm thiệt hại, một số công ty có thể từ chối bồi thường cho phần thiệt hại liên quan.
- Không khai báo hoặc khai báo sai sự thật: Nếu chủ xe không thông báo kịp thời cho công ty bảo hiểm về sự cố, hoặc cung cấp thông tin không trung thực trong quá trình yêu cầu bồi thường, bảo hiểm có thể từ chối hoặc giảm mức bồi thường.
Việc đọc kỹ hợp đồng bảo hiểm và hỏi rõ các điều khoản loại trừ từ tư vấn viên là điều cần thiết để đảm bảo bạn hiểu rõ quyền lợi và trách nhiệm của mình khi tham gia bảo hiểm thân xe ô tô.
5. Quy trình tham gia và yêu cầu bồi thường bảo hiểm thân xe ô tô
Để quá trình tham gia và yêu cầu bồi thường bảo hiểm thân xe ô tô diễn ra thuận lợi, chủ xe cần nắm rõ các bước cơ bản. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm thời gian mà còn đảm bảo quyền lợi được chi trả đầy đủ và nhanh chóng.
5.1. Lựa chọn gói bảo hiểm và công ty uy tín
Trước khi mua bảo hiểm, việc đầu tiên là tìm hiểu và so sánh các gói bảo hiểm từ nhiều công ty khác nhau. Hãy xem xét các yếu tố như:
- Phạm vi bảo hiểm: Gói bảo hiểm có đáp ứng đủ nhu cầu của bạn không (ví dụ: có bao gồm thủy kích, mất cắp không)?
- Mức phí bảo hiểm: So sánh giá giữa các công ty cho cùng một phạm vi bảo hiểm.
- Chất lượng dịch vụ: Đánh giá độ uy tín, tốc độ xử lý yêu cầu bồi thường, mạng lưới gara liên kết, dịch vụ hỗ trợ khách hàng của công ty.
- Điều khoản hợp đồng: Đọc kỹ các điều khoản loại trừ, mức khấu trừ, thời gian chờ, v.v.
5.2. Hồ sơ và thủ tục tham gia
Sau khi chọn được công ty và gói bảo hiểm ưng ý, bạn sẽ cần chuẩn bị các giấy tờ sau:
- Giấy tờ xe: Đăng ký xe, đăng kiểm xe.
- Giấy tờ cá nhân: Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân của chủ xe.
- Thông tin về xe: Hãng xe, dòng xe, năm sản xuất, biển số xe, số khung, số máy.
- Đơn yêu cầu bảo hiểm: Điền đầy đủ thông tin theo mẫu của công ty bảo hiểm.
Nhân viên bảo hiểm sẽ tiến hành kiểm tra, định giá xe và tư vấn về mức phí, sau đó tiến hành ký kết hợp đồng và cấp giấy chứng nhận bảo hiểm. Bạn cần thanh toán phí bảo hiểm theo thỏa thuận.
5.3. Các bước yêu cầu bồi thường khi xảy ra sự cố
Khi không may xe gặp sự cố thuộc phạm vi bảo hiểm, hãy thực hiện theo các bước sau:
5.3.1. Thông báo sự cố kịp thời
Đây là bước quan trọng nhất. Ngay sau khi xảy ra tai nạn hoặc phát hiện thiệt hại, bạn cần liên hệ ngay với đường dây nóng của công ty bảo hiểm. Hầu hết các công ty đều có hotline hoạt động 24/7. Thông báo càng sớm càng tốt để công ty bảo hiểm cử giám định viên đến hiện trường.
5.3.2. Bảo vệ hiện trường và thu thập thông tin
Nếu an toàn, giữ nguyên hiện trường vụ việc, đặc biệt là đối với các tai nạn nghiêm trọng. Chụp ảnh, quay video từ nhiều góc độ về tình trạng xe, vị trí xảy ra sự cố, các phương tiện liên quan (nếu có) và biển số xe của các bên. Ghi lại thông tin của người làm chứng và các bên liên quan. Trong trường hợp có mất cắp, hãy báo ngay cho cơ quan công an địa phương.
5.3.3. Giám định thiệt hại
Giám định viên của công ty bảo hiểm sẽ đến hiện trường (hoặc tại gara liên kết) để đánh giá mức độ hư hỏng, xác định nguyên nhân và đưa ra ước tính chi phí sửa chữa. Họ sẽ hướng dẫn bạn hoàn thiện hồ sơ yêu cầu bồi thường.
5.3.4. Hoàn thiện hồ sơ yêu cầu bồi thường
Các giấy tờ cần thiết thường bao gồm:
- Giấy yêu cầu bồi thường (theo mẫu của công ty bảo hiểm).
- Giấy chứng nhận bảo hiểm.
- Giấy tờ xe (Đăng ký xe, Đăng kiểm xe, GPLX của người điều khiển).
- Biên bản hiện trường, xác nhận của công an (nếu có).
- Hình ảnh/video ghi nhận sự cố.
- Các giấy tờ khác theo yêu cầu của công ty bảo hiểm tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể.
5.3.5. Xét duyệt và chi trả bồi thường
Sau khi tiếp nhận đầy đủ hồ sơ và kết quả giám định, công ty bảo hiểm sẽ tiến hành xét duyệt. Nếu hồ sơ hợp lệ và thiệt hại nằm trong phạm vi bảo hiểm, công ty sẽ thông báo mức bồi thường và tiến hành chi trả theo phương thức thỏa thuận (chuyển khoản cho chủ xe hoặc thanh toán trực tiếp cho gara sửa chữa). Thời gian xử lý bồi thường thường được quy định rõ trong hợp đồng.
Việc tuân thủ đúng các bước này sẽ giúp quá trình bồi thường diễn ra nhanh chóng, đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho bạn khi tham gia bảo hiểm thân xe ô tô.
6. Các yếu tố ảnh hưởng đến phí bảo hiểm thân xe ô tô
Mức phí của bảo hiểm thân xe ô tô không cố định mà thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Việc hiểu rõ các yếu tố này giúp chủ xe có thể tính toán, lựa chọn gói bảo hiểm phù hợp và tối ưu chi phí.
- Giá trị xe: Đây là yếu tố quan trọng nhất. Xe càng có giá trị cao thì phí bảo hiểm càng lớn, vì mức độ rủi ro bồi thường của công ty bảo hiểm cũng tăng lên. Giá trị xe được tính dựa trên giá mua xe ban đầu, khấu hao theo thời gian và tình trạng hiện tại của xe.
- Loại xe và mục đích sử dụng:
- Loại xe: Xe con, xe bán tải, xe khách, xe tải… mỗi loại sẽ có mức độ rủi ro khác nhau. Xe tải, xe khách thường có phí cao hơn xe con do tần suất di chuyển và khả năng gây tai nạn cao hơn.
- Mục đích sử dụng: Xe chạy cá nhân, xe chạy dịch vụ (taxi, Grab), xe kinh doanh vận tải… Xe kinh doanh thường có phí cao hơn do cường độ sử dụng lớn và rủi ro tai nạn cao hơn.
- Tuổi đời của xe: Xe càng cũ, phí bảo hiểm có xu hướng tăng lên. Lý do là xe cũ thường dễ gặp hỏng hóc hơn, chi phí sửa chữa có thể cao hơn do khó tìm phụ tùng hoặc cần thay thế nhiều bộ phận.
- Lịch sử tai nạn và yêu cầu bồi thường: Nếu chủ xe hoặc xe đã từng có lịch sử gây tai nạn hoặc yêu cầu bồi thường nhiều lần trong quá khứ, phí bảo hiểm có thể tăng lên do được coi là có rủi ro cao hơn. Ngược lại, lịch sử lái xe tốt, không có tai nạn có thể giúp bạn được hưởng mức phí ưu đãi.
- Phạm vi bảo hiểm và điều khoản bổ sung:
- Nếu bạn chọn gói bảo hiểm có phạm vi bảo hiểm rộng (bao gồm cả thủy kích, mất cắp…) hoặc thêm các điều khoản bổ sung (ví dụ: lựa chọn gara sửa chữa tự do, bồi thường xe mới), phí bảo hiểm sẽ cao hơn.
- Mức khấu trừ (mức tiền mà chủ xe phải tự chi trả cho mỗi sự kiện bảo hiểm) cũng ảnh hưởng đến phí. Mức khấu trừ càng cao, phí bảo hiểm ban đầu có thể càng thấp và ngược lại.
- Khu vực hoạt động của xe: Xe thường xuyên di chuyển ở các khu vực có mật độ giao thông cao, nhiều nguy cơ tai nạn (ví dụ: các thành phố lớn) có thể có phí bảo hiểm cao hơn so với xe chỉ di chuyển ở vùng nông thôn ít rủi ro.
- Các yếu tố khác: Một số công ty có thể xem xét các yếu tố như hệ thống an toàn trên xe (túi khí, ABS, cân bằng điện tử…), kinh nghiệm lái xe của chủ xe, hoặc các chương trình khuyến mãi, chiết khấu hiện có.
Việc đánh giá kỹ lưỡng các yếu tố này sẽ giúp chủ xe chọn được gói bảo hiểm thân xe ô tô phù hợp nhất với nhu cầu và ngân sách của mình, đảm bảo chiếc xe được bảo vệ hiệu quả.
7. Giới hạn trách nhiệm bảo hiểm đối với thiệt hại tài sản do ô tô gây ra theo quy định pháp luật
Khi bàn về bảo hiểm thân xe ô tô là gì, nhiều người thường nhầm lẫn các quy định về giới hạn trách nhiệm của Bảo hiểm Trách nhiệm Dân sự Bắt buộc (TNDSBB) với bảo hiểm thân xe tự nguyện. Tuy nhiên, đây là hai loại hình hoàn toàn khác nhau. Phần này sẽ làm rõ giới hạn trách nhiệm bồi thường đối với thiệt hại về tài sản của người thứ ba, nằm trong phạm vi của Bảo hiểm TNDSBB.
Căn cứ theo điểm b khoản 2 Điều 6 Nghị định 67/2023/NĐ-CP về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới, giới hạn trách nhiệm bảo hiểm đối với thiệt hại về tài sản được quy định cụ thể như sau:
- Đối với xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh, xe gắn máy (kể cả xe máy điện) và các loại xe có kết cấu tương tự: Giới hạn trách nhiệm là 50 triệu đồng trong một vụ tai nạn.
- Đối với xe ô tô, máy kéo, rơ moóc hoặc sơ mi rơ moóc được kéo bởi xe ô tô, máy kéo: Giới hạn trách nhiệm là 100 triệu đồng trong một vụ tai nạn.
Như vậy, khi xe ô tô của bạn gây ra thiệt hại về tài sản cho người thứ ba trong một vụ tai nạn, công ty bảo hiểm TNDSBB sẽ có trách nhiệm bồi thường tối đa 100 triệu đồng cho phần tài sản bị thiệt hại trong vụ tai nạn đó. Mức giới hạn này áp dụng cho mỗi vụ tai nạn, bất kể số lượng tài sản hoặc người bị ảnh hưởng. Đây là giới hạn trách nhiệm cố định theo quy định của pháp luật, không phụ thuộc vào giá trị thực tế của thiệt hại nếu thiệt hại vượt quá giới hạn này.
Việc hiểu rõ giới hạn này giúp chủ xe biết được mức độ bảo vệ của bảo hiểm TNDSBB đối với thiệt hại tài sản, đồng thời thấy được sự cần thiết của các loại hình bảo hiểm tự nguyện khác như bảo hiểm thân xe ô tô để bảo vệ toàn diện hơn.
8. Trách nhiệm bồi thường của doanh nghiệp bảo hiểm theo quy định
Doanh nghiệp bảo hiểm có trách nhiệm bồi thường cho những thiệt hại nào theo quy định pháp luật? Điều này được quy định rõ trong Nghị định 67/2023/NĐ-CP, liên quan đến phạm vi của Bảo hiểm Trách nhiệm Dân sự Bắt buộc (TNDSBB) của chủ xe cơ giới, chứ không phải bảo hiểm thân xe ô tô (bảo hiểm vật chất xe) tự nguyện.
Căn cứ theo khoản 1 Điều 7 Nghị định 67/2023/NĐ-CP, doanh nghiệp bảo hiểm có trách nhiệm bồi thường cho những thiệt hại sau:
- Thiệt hại ngoài hợp đồng về sức khỏe, tính mạng và tài sản đối với người thứ ba: Điều này bao gồm những tổn thất mà xe cơ giới tham gia giao thông hoặc hoạt động gây ra cho bất kỳ ai không phải là người điều khiển xe hoặc người ngồi trên xe đó. Ví dụ, nếu xe của bạn gây tai nạn và làm người đi đường bị thương, hoặc làm hư hỏng tài sản của họ, công ty bảo hiểm TNDSBB sẽ chịu trách nhiệm bồi thường.
- Thiệt hại về sức khỏe, tính mạng của hành khách trên chiếc xe đó: Nếu hành khách trên chiếc xe được bảo hiểm bị thiệt hại về sức khỏe hoặc tính mạng do xe cơ giới tham gia giao thông hoặc hoạt động gây ra, doanh nghiệp bảo hiểm cũng có trách nhiệm bồi thường cho họ.
Tóm lại, phạm vi bồi thường của doanh nghiệp bảo hiểm theo quy định này tập trung vào việc bảo vệ người thứ ba và hành khách trên xe, đảm bảo rằng họ nhận được bồi thường khi có thiệt hại về sức khỏe, tính mạng hoặc tài sản do xe cơ giới gây ra. Đây là một trụ cột quan trọng của hệ thống bảo hiểm bắt buộc, góp phần bảo vệ an sinh xã hội và trật tự an toàn giao thông.
9. Các trường hợp loại trừ trách nhiệm bồi thường của doanh nghiệp bảo hiểm theo quy định
Cũng tương tự như bảo hiểm thân xe ô tô tự nguyện có các điều khoản loại trừ, Bảo hiểm Trách nhiệm Dân sự Bắt buộc (TNDSBB) của chủ xe cơ giới cũng có những trường hợp cụ thể mà doanh nghiệp bảo hiểm không có trách nhiệm bồi thường. Việc nắm rõ các trường hợp loại trừ này là cần thiết để chủ xe hiểu rõ giới hạn của gói bảo hiểm bắt buộc.
Căn cứ theo khoản 2 Điều 7 Nghị định 67/2023/NĐ-CP, doanh nghiệp bảo hiểm không có trách nhiệm bồi thường bảo hiểm trong các trường hợp sau:
- Hành động cố ý gây thiệt hại của chủ xe cơ giới, người lái xe hoặc người bị thiệt hại: Nếu thiệt hại xảy ra do một trong các đối tượng này cố ý gây ra, bảo hiểm sẽ không chi trả.
- Người lái xe gây tai nạn cố ý bỏ chạy không thực hiện trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới: Trường hợp người lái xe gây tai nạn rồi bỏ trốn, không chịu trách nhiệm theo luật định, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ từ chối bồi thường. Tuy nhiên, nếu người lái xe bỏ chạy nhưng chủ xe đã thực hiện trách nhiệm dân sự của mình (ví dụ: khai báo, cung cấp thông tin hợp tác), thì trường hợp này không thuộc diện loại trừ.
- Người lái xe không đủ điều kiện về độ tuổi, không có Giấy phép lái xe (GPLX) hoặc sử dụng GPLX không hợp lệ: Bao gồm các trường hợp GPLX bị tẩy xóa, hết hạn, bị tước quyền sử dụng hoặc không phù hợp với loại xe đang điều khiển tại thời điểm xảy ra tai nạn.
- Thiệt hại gây ra hậu quả gián tiếp: Các thiệt hại gián tiếp như giảm giá trị thương mại, thiệt hại gắn liền với việc sử dụng và khai thác tài sản bị thiệt hại (ví dụ: mất thu nhập do xe bị hỏng) sẽ không được bồi thường.
- Thiệt hại đối với tài sản do lái xe điều khiển xe cơ giới mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức trị số bình thường theo hướng dẫn của Bộ Y tế; sử dụng ma túy và chất kích thích bị cấm theo quy định của pháp luật: Đây là một trong những trường hợp loại trừ nghiêm ngặt nhất, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc không lái xe khi đã sử dụng rượu bia hoặc chất cấm.
- Thiệt hại đối với tài sản bị mất cắp hoặc bị cướp trong tai nạn: Nếu trong quá trình tai nạn, tài sản bị mất cắp hoặc bị cướp, phần thiệt hại này sẽ không được bảo hiểm TNDSBB chi trả.
- Thiệt hại đối với tài sản đặc biệt: Bao gồm vàng, bạc, đá quý, các loại giấy tờ có giá trị như tiền, đồ cổ, tranh ảnh quý hiếm, thi hài, hài cốt. Những tài sản này thường yêu cầu các loại bảo hiểm chuyên biệt.
- Thiệt hại do chiến tranh, khủng bố, động đất: Các sự kiện thiên tai hoặc chính trị xã hội quy mô lớn này thường nằm ngoài phạm vi bảo hiểm TNDSBB.
Những quy định loại trừ này nhằm đảm bảo tính công bằng, minh bạch và ngăn chặn hành vi trục lợi bảo hiểm, đồng thời khuyến khích người lái xe tuân thủ pháp luật giao thông.
10. Lời khuyên thiết thực khi sở hữu bảo hiểm thân xe ô tô
Khi đã hiểu rõ bảo hiểm thân xe ô tô là gì, phạm vi và các yếu tố liên quan, việc áp dụng những lời khuyên thiết thực sẽ giúp bạn tận dụng tối đa lợi ích của loại hình bảo hiểm này và bảo vệ chiếc xe của mình một cách hiệu quả nhất.
- Đọc kỹ hợp đồng bảo hiểm: Đây là bước quan trọng nhất mà nhiều người thường bỏ qua. Hãy dành thời gian đọc và hiểu rõ tất cả các điều khoản, quyền lợi, trách nhiệm, các trường hợp loại trừ, mức khấu trừ và quy trình bồi thường. Nếu có bất kỳ điểm nào không rõ ràng, đừng ngần ngại hỏi trực tiếp tư vấn viên của công ty bảo hiểm.
- Lựa chọn gói bảo hiểm phù hợp với nhu cầu: Không phải gói bảo hiểm đắt nhất là tốt nhất. Hãy đánh giá tần suất sử dụng xe, môi trường di chuyển (thành phố đông đúc, đường trường, khu vực thường xuyên ngập lụt…), giá trị xe và khả năng chấp nhận rủi ro của bản thân để chọn gói có phạm vi bảo hiểm (ví dụ: có/không có thủy kích, mất cắp) và mức phí phù hợp.
- Lưu giữ các giấy tờ quan trọng: Đảm bảo bạn luôn có bản sao hợp đồng bảo hiểm, giấy chứng nhận bảo hiểm, số điện thoại đường dây nóng của công ty bảo hiểm và các giấy tờ xe cần thiết trong tầm tay. Điều này rất hữu ích khi xảy ra sự cố.
- Tuân thủ luật giao thông và lái xe an toàn: Đây là cách tốt nhất để phòng tránh rủi ro và bảo vệ tài sản của bạn. Lái xe cẩn thận không chỉ giúp bạn an toàn mà còn có thể giúp duy trì mức phí bảo hiểm thấp hơn trong các năm tiếp theo do lịch sử lái xe tốt.
- Thông báo sự cố kịp thời và trung thực: Khi xảy ra tai nạn hoặc thiệt hại, hãy thông báo cho công ty bảo hiểm càng sớm càng tốt và cung cấp thông tin một cách trung thực, đầy đủ. Điều này giúp quá trình giải quyết bồi thường diễn ra nhanh chóng và chính xác.
- Thường xuyên kiểm tra và bảo dưỡng xe: Bảo dưỡng định kỳ giúp xe luôn trong tình trạng tốt nhất, giảm thiểu nguy cơ hỏng hóc do lỗi kỹ thuật hoặc hao mòn, từ đó giảm khả năng phải yêu cầu bồi thường.
Bảo hiểm thân xe ô tô là một công cụ tài chính mạnh mẽ, mang lại sự yên tâm và bảo vệ đáng kể cho tài sản của bạn. Bằng cách hiểu rõ và áp dụng những lời khuyên trên, bạn sẽ tối ưu hóa được lợi ích từ gói bảo hiểm của mình, đảm bảo an toàn cho hành trình di chuyển và tài chính cá nhân.