Thị trường ô tô cũ tại Nhật Bản luôn là một chủ đề thu hút sự quan tâm đặc biệt, không chỉ vì chất lượng vượt trội mà còn bởi những diễn biến giá cả độc đáo. Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đối mặt với nhiều biến động, giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản đã chứng kiến một sự tăng trưởng đáng kể, thậm chí có những trường hợp tăng gấp nhiều lần so với trước đây. Bài viết này của chúng tôi tại Sài Gòn Xe Hơi sẽ đi sâu phân tích các yếu tố then chốt đằng sau sự bùng nổ của thị trường này, từ chính sách nội địa, sức ảnh hưởng của công nghệ, đến vai trò của hoạt động xuất khẩu và quy trình mua bán chuyên nghiệp.
Bối Cảnh Thị Trường Ô Tô Cũ Nhật Bản Bùng Nổ
Thị trường ô tô cũ tại Nhật Bản đã trải qua một giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ, biến những chiếc xe đã qua sử dụng trở thành tài sản có giá trị đáng kinh ngạc. Sự bùng nổ này không phải ngẫu nhiên mà là kết quả của một loạt các yếu tố phức tạp, bao gồm cả chính sách quản lý xe cộ nghiêm ngặt và những thách thức toàn cầu về chuỗi cung ứng. Để hiểu rõ hơn về giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản, cần phải xem xét kỹ lưỡng các bối cảnh này.
Chính sách kiểm định xe nghiêm ngặt và mục đích
Nhật Bản nổi tiếng với các quy định kiểm định phương tiện nghiêm ngặt, được gọi là “Shaken” (車検). Bài kiểm tra Shaken được thực hiện định kỳ 2 năm một lần và trở nên đặc biệt khắc nghiệt, tốn kém khi một chiếc xe bước sang tuổi thứ bảy. Chi phí cho việc bảo dưỡng, sửa chữa để vượt qua bài kiểm tra này có thể lên tới hàng nghìn USD. Mục đích ban đầu của chính sách này được cho là nhằm khuyến khích người tiêu dùng mua xe mới và giảm sức hấp dẫn của xe cũ, qua đó thúc đẩy ngành công nghiệp ô tô nội địa. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, chính sách này lại vô tình tạo ra một lượng lớn xe cũ chất lượng cao, được bảo dưỡng tốt sẵn sàng cho thị trường thứ cấp. Điều này giúp duy trì tiêu chuẩn cao cho các phương tiện đã qua sử dụng, góp phần vào việc giữ vững và thậm chí nâng cao giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản.
Thiếu hụt chất bán dẫn và gián đoạn chuỗi cung ứng
Một trong những động lực mạnh mẽ nhất thúc đẩy sự gia tăng giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản chính là tình trạng thiếu hụt chất bán dẫn toàn cầu và sự gián đoạn nghiêm trọng của chuỗi cung ứng linh kiện. Kể từ đại dịch COVID-19, việc sản xuất ô tô mới đã bị ảnh hưởng nặng nề. Người tiêu dùng phải chờ đợi rất lâu, đôi khi lên đến hơn một năm, để nhận được chiếc xe mới. Ví dụ, như Financial Times đưa tin, một khách hàng có thể phải chờ 13 tháng để nhận chiếc Toyota Noah mới. Sự khan hiếm xe mới đã khiến nhu cầu chuyển dịch sang thị trường xe cũ, tạo áp lực tăng giá. Khi nguồn cung xe mới không đáp ứng đủ cầu, xe đã qua sử dụng trở thành lựa chọn thay thế khả thi duy nhất, dẫn đến việc tăng giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản một cách đột biến.
Sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng nội địa
Ban đầu, xe ô tô đã qua sử dụng ở Nhật Bản chủ yếu được bán ra nước ngoài. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, thị trường nội địa cũng chứng kiến sự gia tăng đáng kể về hứng thú và nhu cầu đối với xe cũ. Người dân Nhật Bản, vốn nổi tiếng với sự thực dụng và chú trọng chất lượng, bắt đầu nhận ra giá trị của những chiếc xe đã qua sử dụng được bảo dưỡng tốt với mức giá hợp lý hơn so với xe mới (trước khi giá xe cũ tăng cao). Điều này khiến thị trường ô tô cũ không còn phụ thuộc hoàn toàn vào hoạt động xuất khẩu, mà còn được củng cố bởi nhu cầu trong nước. Sự chuyển dịch này không chỉ mở rộng quy mô thị trường mà còn góp phần vào việc ổn định và tăng cường giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản trên diện rộng.
Yếu Tố Nâng Cao Giá Trị Xe Cũ Tại Nhật Bản
Sự tăng trưởng của thị trường ô tô cũ Nhật Bản không chỉ đến từ bối cảnh kinh tế vĩ mô mà còn từ những chiến lược kinh doanh sáng tạo và việc ứng dụng công nghệ hiện đại. Các yếu tố này đã tạo nên một môi trường độc đáo, nơi giá trị của xe cũ được nâng lên đáng kể.
Chính sách thu mua xe cũ linh hoạt của các hãng (Ví dụ Toyota Noah)
Một ví dụ điển hình về sự thay đổi trong chiến lược kinh doanh là chính sách của Toyota. Financial Times ghi nhận, Toyota đã đẩy giá mua xe Noah cũ lên gấp 10 lần so với trước, với điều kiện khách hàng cam kết mua một chiếc Noah mới vào cuối năm 2023. Trong thời gian chờ đợi xe mới, khách hàng vẫn có thể sử dụng chiếc Noah hiện tại mà không lo ngại giá trị xe bị giảm khi thu mua, bất kể quãng đường đã đi. Chính sách này mang lại lợi ích kép: giúp giữ chân khách hàng trong bối cảnh thiếu hụt xe mới và đồng thời đẩy giá trị xe cũ lên cao. Điều này cho thấy các nhà sản xuất đang tìm cách thích nghi với thị trường mới, biến xe cũ thành một phần quan trọng trong chuỗi giá trị của họ. Đây là một yếu tố then chốt định hình giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản.
Công nghệ định giá xe cũ bằng AI và vai trò của SoftBank
Trong bối cảnh giá trị xe cũ biến động mạnh, công nghệ định giá chính xác trở thành một yếu tố thiết yếu. Đây là lý do SoftBank của tỷ phú Masayoshi Son đã rót vốn vào Carro, một công ty khởi nghiệp Singapore chuyên phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) để định giá xe cũ. Được thành lập vào năm 2015, Carro hoạt động tại Singapore, Thái Lan và một số thị trường Đông Nam Á khác, đã huy động được 360 triệu USD trong vòng tài trợ do Quỹ Tầm nhìn của Tập đoàn SoftBank dẫn đầu. Theo SoftBank, nhu cầu về ô tô đã qua sử dụng đang tăng cao tại Nhật Bản do việc sản xuất ô tô mới bị hạn chế.
Công nghệ AI của Carro giúp phân tích các thông số kỹ thuật, giá cả thị trường và lịch sử quãng đường đi để đưa ra mức giá thuê hoặc mua bán xe cũ cố định, minh bạch và hợp lý. Điều này giải quyết triệt để những khó khăn trong quá trình thẩm định xe cũ truyền thống, vốn thường thiếu khách quan và minh bạch. Dịch vụ tương tự cũng đã được Toyota Motor và Honda Motor tung ra, cho thấy vai trò ngày càng tăng của công nghệ trong việc định hình giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản và tạo ra niềm tin cho người mua và người bán.
Hoạt động xuất khẩu mạnh mẽ sang các thị trường quốc tế
Nhật Bản từ lâu đã là một trong những thị trường xuất khẩu ô tô đã qua sử dụng lớn nhất thế giới. Mỗi năm có tới 1,4 triệu chiếc xe hơi cũ được xuất khẩu ra toàn cầu, tính đến năm 2020. Hoạt động xuất khẩu này không chỉ là một kênh phân phối lớn mà còn là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản. Ví dụ, hoạt động xuất khẩu xe cũ sang Nga đã tăng lên mức cao nhất trong hơn một thập kỷ, đặc biệt là vào tháng 9 năm 2022. Tỉnh Toyama, một trung tâm xuất khẩu xe ô tô qua Biển Nhật Bản đến cảng Vladivostok của Nga, đã chứng kiến sự gia tăng đặc biệt của các chuyến hàng này.
Theo số liệu thương mại của Bộ Tài chính trong tháng 6/2022, Nhật Bản đã xuất khẩu khoảng 17.000 chiếc xe cũ trị giá 19 tỷ yên sang Nga, tăng gấp 3,5 lần so với hồi tháng 3. Nhu cầu quốc tế mạnh mẽ này tạo ra một thị trường cạnh tranh, đẩy giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản lên cao. Tuy nhiên, sự gia tăng nhu cầu cũng đi kèm với thách thức về logistics. Ông Nawab Ali Behlum, một nhà môi giới xe ô tô xuất khẩu, cho biết: “Trước đây, mỗi chuyến hàng được vận chuyển trong vòng 1-2 tuần, giờ phải mất đến 3 tháng. Nguồn cung tàu chở hàng không bắt kịp nhu cầu mua ô tô đang tăng cao.”
Quy Trình Mua Bán Xe Ô Tô Cũ Tại Nhật Bản
Hiểu rõ quy trình mua bán là điều cần thiết để định hình nhận thức về giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản. Nhật Bản cung cấp nhiều kênh mua bán chuyên nghiệp, đảm bảo tính minh bạch và chất lượng cho người mua, dù là trong nước hay quốc tế.
Các kênh mua bán phổ biến: Đại lý, đấu giá, trực tuyến
Có nhiều cách để mua ô tô cũ tại Nhật Bản, mỗi cách có những ưu và nhược điểm riêng. Người mua có thể lựa chọn mua trực tiếp tại các đại lý xe cũ, nơi thường có sẵn các mẫu xe đã được kiểm định và bảo dưỡng. Đây là lựa chọn tiện lợi cho những ai muốn xem và lái thử xe ngay lập tức. Ngoài ra, việc đặt mua xe trên các trang web trực tuyến cũng ngày càng phổ biến, mang lại sự đa dạng về lựa chọn và tiện lợi trong giao dịch. Tuy nhiên, kênh mua bán có ảnh hưởng lớn nhất đến giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản và sự minh bạch của thị trường là các phiên đấu giá.
Hệ thống đấu giá USS: Quy mô và quy định
USS (Used Car System) hiện là công ty bán đấu giá xe cũ lớn nhất tại Nhật Bản, với số lượng xe bán ra lên tới hàng chục nghìn chiếc mỗi ngày cho cả người dân Nhật và khách hàng ngoại quốc. Công ty này sở hữu hơn 10 trung tâm đấu giá trải dài khắp Nhật Bản. Trung tâm lớn nhất là USS Noda, với khả năng bán khoảng 10.000 ô tô mỗi ngày. Đứng thứ hai là USS Nagoya với khoảng 8.000 xe/ngày, và các trung tâm còn lại bán trung bình khoảng 4.000 xe/ngày. Quy mô khổng lồ này cho thấy sự chuyên nghiệp và sức hút của thị trường xe cũ Nhật Bản.
Điều kiện để tham gia đấu giá tại USS khá nghiêm ngặt: bạn phải là thành viên đăng ký của USS và duy trì đóng phí đều đặn hàng năm. Nếu không phải là thành viên, bạn phải được các thành viên khác giới thiệu và có tài sản thế chấp, ví dụ như bất động sản. Những quy định này đảm bảo rằng chỉ những người mua nghiêm túc và có tiềm lực mới có thể tham gia, tạo ra một môi trường đấu giá công bằng và chuyên nghiệp.
Tiêu chuẩn kiểm định và đánh giá chất lượng tại các sàn đấu giá
Phần lớn người mua tại các sàn đấu giá USS là chủ những đại lý bán xe cũ, họ đến đây để tìm nguồn hàng chất lượng. Họ đặc biệt tin tưởng USS bởi những chiếc xe bán ra đều sẽ được kiểm định chất lượng độc lập, chấm điểm đánh giá chi tiết, kèm theo ảnh chụp cụ thể để giúp khách hàng tham khảo trước khi quyết định. Hệ thống chấm điểm này dựa trên nhiều yếu tố như tình trạng thân vỏ, động cơ, nội thất, lịch sử bảo dưỡng và quãng đường đã đi.
Điều này tạo nên sự minh bạch và đáng tin cậy, giúp người mua đưa ra quyết định sáng suốt mà không cần phải trực tiếp kiểm tra từng chiếc xe. Tiêu chuẩn kiểm định nghiêm ngặt này là yếu tố quan trọng giữ vững chất lượng và đồng thời góp phần vào việc duy trì giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản ở mức cao, bởi người mua biết rằng họ đang đầu tư vào một sản phẩm đã được thẩm định kỹ lưỡng.
Những Lợi Ích Khi Mua Xe Ô Tô Cũ Từ Nhật Bản
Việc đầu tư vào một chiếc xe ô tô cũ từ Nhật Bản mang lại nhiều lợi ích đáng kể, làm tăng thêm giá trị và sức hấp dẫn của giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản trên thị trường toàn cầu. Những lợi ích này là lý do vì sao thị trường này luôn sôi động và được nhiều người tìm kiếm.
Chất lượng xe được bảo đảm
Một trong những lợi ích hàng đầu khi mua xe cũ từ Nhật Bản là chất lượng xe được đảm bảo ở mức cao. Do các quy định kiểm định Shaken định kỳ và nghiêm ngặt, xe cộ tại Nhật Bản thường được bảo dưỡng rất tốt trong suốt vòng đời của chúng. Ngay cả khi đã qua sử dụng nhiều năm, động cơ, khung gầm và các bộ phận khác vẫn hoạt động ổn định. Hơn nữa, với văn hóa chăm sóc tài sản kỹ lưỡng của người Nhật, hầu hết xe cũ đều ở trong tình trạng tốt, ít hỏng hóc vặt. Sự minh bạch trong lịch sử xe và quy trình kiểm định độc lập tại các sàn đấu giá như USS càng củng cố niềm tin về chất lượng, biến những chiếc xe này trở thành lựa chọn đáng tin cậy.
Đa dạng mẫu mã và thương hiệu
Thị trường ô tô Nhật Bản vô cùng phong phú với sự hiện diện của nhiều nhà sản xuất lớn như Toyota, Honda, Nissan, Mazda, Subaru, Suzuki và Mitsubishi. Điều này dẫn đến một kho xe cũ đa dạng về mẫu mã, từ sedan tiết kiệm nhiên liệu, hatchback nhỏ gọn, SUV mạnh mẽ, cho đến các loại xe thể thao hay xe gia đình đa dụng. Người mua có thể dễ dàng tìm thấy chiếc xe phù hợp với nhu cầu, sở thích và ngân sách của mình. Sự đa dạng này không chỉ làm phong phú lựa chọn mà còn tạo ra sự cạnh tranh, giúp giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản trở nên linh hoạt hơn, dù vẫn giữ được giá trị cao.
Chi phí ban đầu hợp lý (so với xe mới)
Mặc dù giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản đã tăng trong những năm gần đây, nhưng nhìn chung, chi phí ban đầu để sở hữu một chiếc xe cũ vẫn hợp lý hơn đáng kể so với việc mua một chiếc xe mới cùng loại. Việc này đặc biệt hấp dẫn đối với những người có ngân sách hạn chế nhưng vẫn mong muốn sở hữu một chiếc xe chất lượng cao, đáng tin cậy. Hơn nữa, do khấu hao đã diễn ra trong những năm đầu tiên, người mua xe cũ thường tránh được phần lớn sự sụt giảm giá trị ban đầu mà xe mới phải chịu. Điều này khiến việc đầu tư vào xe cũ Nhật Bản trở thành một quyết định tài chính thông minh cho nhiều người.
Thách Thức và Cơ Hội Cho Thị Trường Xe Cũ Nhật Bản
Thị trường xe ô tô cũ tại Nhật Bản, dù đang bùng nổ, vẫn đối mặt với những thách thức đáng kể nhưng cũng mở ra nhiều cơ hội mới. Việc hiểu rõ những khía cạnh này là quan trọng để có cái nhìn toàn diện về tương lai của giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản.
Thách thức về logistics và vận chuyển
Một trong những thách thức lớn nhất mà thị trường xuất khẩu xe cũ Nhật Bản đang gặp phải là vấn đề về logistics và vận chuyển. Với nhu cầu xuất khẩu tăng vọt, đặc biệt là sang các thị trường như Nga, nguồn cung tàu chở hàng không thể bắt kịp. Như ông Nawab Ali Behlum, một nhà môi giới xe ô tô xuất khẩu đã chỉ ra, thời gian vận chuyển đã tăng từ 1-2 tuần lên đến 3 tháng. Sự chậm trễ này không chỉ ảnh hưởng đến chi phí vận chuyển mà còn tác động đến dòng tiền và kế hoạch kinh doanh của các nhà xuất khẩu. Thách thức này có thể gây áp lực lên giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản ở khía cạnh chi phí phát sinh, dù giá trị cốt lõi của xe vẫn cao.
Cơ hội từ sự phát triển của công nghệ và dịch vụ mới
Mặt khác, sự phát triển của công nghệ và các dịch vụ mới đang mở ra những cơ hội chưa từng có cho thị trường xe cũ. Việc SoftBank tung ra dịch vụ cho thuê ô tô đã qua sử dụng với mức phí đăng ký cố định được điều chỉnh bằng AI là một ví dụ điển hình. Dịch vụ này không chỉ phục vụ các doanh nghiệp mà còn mở rộng sang đối tượng khách hàng cá nhân, mang lại sự linh hoạt và tiện lợi. Công nghệ AI giúp định giá xe một cách khách quan, giải quyết những khó khăn trong quá trình thẩm định truyền thống và tạo ra một tiêu chuẩn mới cho thị trường.
Những đổi mới này giúp tăng cường sự minh bạch, giảm thiểu rủi ro cho người mua và người bán, từ đó củng cố niềm tin vào thị trường xe cũ. Đồng thời, các mô hình kinh doanh sáng tạo như thuê bao xe còn tạo ra những phân khúc khách hàng mới, thúc đẩy nhu cầu và duy trì sự ổn định của giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản trong dài hạn.
Câu hỏi thường gặp về giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản
Trong quá trình tìm hiểu về thị trường xe ô tô cũ Nhật Bản, có một số câu hỏi phổ biến mà người tiêu dùng thường đặt ra. Việc giải đáp những thắc mắc này sẽ giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản và các yếu tố liên quan.
Xe ô tô cũ Nhật Bản có thực sự bền bỉ không?
Đúng vậy, xe ô tô cũ từ Nhật Bản nổi tiếng về độ bền bỉ và đáng tin cậy. Nguyên nhân chính là do quy trình sản xuất ô tô nghiêm ngặt tại Nhật, sự cẩn thận trong việc bảo dưỡng của người dân, và đặc biệt là hệ thống kiểm định phương tiện Shaken định kỳ 2 năm một lần. Các quy định này đảm bảo rằng xe luôn ở trong tình trạng tốt nhất, giảm thiểu hỏng hóc và kéo dài tuổi thọ sử dụng. Chính vì lý do này, dù đã qua sử dụng, xe Nhật vẫn giữ được giá trị cao và được ưa chuộng trên toàn thế giới.
Làm thế nào để kiểm tra chất lượng xe cũ khi mua từ Nhật Bản?
Khi mua xe cũ từ Nhật Bản, đặc biệt là thông qua các sàn đấu giá như USS, bạn có thể tin tưởng vào hệ thống kiểm định chất lượng độc lập. Mỗi chiếc xe đều được chấm điểm chi tiết dựa trên nhiều tiêu chí như tình trạng thân vỏ, động cơ, nội thất, và lịch sử bảo dưỡng. Kèm theo đó là các báo cáo và hình ảnh chi tiết. Đối với những người mua thông qua đại lý hoặc các kênh khác, nên yêu cầu báo cáo kiểm định (inspection sheet) và nếu có thể, thuê chuyên gia kiểm tra độc lập trước khi quyết định. Các thông tin về quãng đường đã đi và lịch sử tai nạn (nếu có) cũng rất quan trọng.
Chi phí vận chuyển xe cũ từ Nhật Bản về Việt Nam là bao nhiêu?
Chi phí vận chuyển xe cũ từ Nhật Bản về Việt Nam phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kích thước xe, loại hình vận chuyển (tàu container hay Ro-Ro), cảng đến, và các chi phí liên quan đến thủ tục hải quan, thuế nhập khẩu. Hiện tại, do tình trạng thiếu hụt tàu và container, chi phí vận chuyển có thể cao hơn và thời gian giao hàng kéo dài hơn so với trước. Bạn nên liên hệ trực tiếp với các công ty logistics chuyên nghiệp để nhận báo giá chính xác và tư vấn về các thủ tục liên quan.
Có nên mua xe ô tô cũ Nhật Bản qua hình thức đấu giá không?
Mua xe cũ qua hình thức đấu giá là một lựa chọn phổ biến và thường mang lại giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản cạnh tranh. Ưu điểm của đấu giá là sự minh bạch về tình trạng xe thông qua các báo cáo kiểm định chi tiết và hệ thống chấm điểm chuyên nghiệp. Tuy nhiên, để tham gia đấu giá, bạn cần phải là thành viên hoặc được giới thiệu bởi thành viên, đồng thời cần có kiến thức nhất định về thị trường và khả năng thẩm định xe từ xa. Nếu không có kinh nghiệm, việc hợp tác với một nhà môi giới uy tín có thể là lựa chọn tốt để đảm bảo quyền lợi và tránh rủi ro.
Kết luận
Thị trường ô tô cũ tại Nhật Bản đang trải qua một giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ, với giá xe ô tô cũ tại Nhật Bản liên tục được nâng cao bởi sự kết hợp của nhiều yếu tố độc đáo. Từ chính sách kiểm định nghiêm ngặt tạo ra nguồn cung xe chất lượng, sự thiếu hụt chip bán dẫn làm tăng nhu cầu, đến sự đầu tư vào công nghệ AI để định giá và hoạt động xuất khẩu sôi động, tất cả đã góp phần định hình một thị trường đầy tiềm năng. Dù đối mặt với thách thức về logistics, các cơ hội từ đổi mới công nghệ và dịch vụ vẫn tiếp tục mở ra, hứa hẹn một tương lai đầy hứa hẹn cho những chiếc xe đã qua sử dụng từ xứ sở mặt trời mọc.
