Cháy xe ô tô là một trong những sự cố nghiêm trọng và đáng sợ nhất mà bất kỳ chủ xe nào cũng có thể đối mặt, gây thiệt hại lớn về tài sản và thậm chí đe dọa tính mạng. Việc hiểu rõ nguyên nhân cháy xe ô tô không chỉ giúp người lái chủ động phòng tránh mà còn trang bị kiến thức cần thiết để xử lý kịp thời khi sự cố xảy ra. Bài viết này của chúng tôi tại Sài Gòn Xe Hơi sẽ đi sâu vào 10 nguyên nhân phổ biến nhất gây cháy xe và cung cấp những lời khuyên hữu ích để giữ an toàn cho bạn và chiếc xe của mình.
Rò rỉ hệ thống đường dẫn nhiên liệu: Nguy cơ tiềm ẩn khôn lường
Rò rỉ nhiên liệu là một trong những nguyên nhân cháy xe ô tô hàng đầu và đặc biệt nguy hiểm. Hệ thống nhiên liệu trên xe bao gồm các đường ống dẫn, vòi phun, bình chứa và các mối nối, tất cả đều phải hoạt động trong điều kiện hoàn hảo để đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, theo thời gian, các bộ phận này có thể bị hao mòn, nứt, hoặc các đầu nối bị lỏng, tạo điều kiện cho nhiên liệu (như xăng hoặc dầu diesel) thoát ra ngoài.
Xăng, đặc biệt, là chất lỏng có tính ăn mòn, độc hại và cực kỳ dễ cháy. Chỉ cần ở nhiệt độ 7,2 độ C trở lên, hơi xăng đã có thể bắt lửa nhanh chóng khi tiếp xúc với tia lửa điện hoặc nguồn nhiệt. Nếu nhiệt độ đạt đến 257,2 độ C, xăng có thể tự bốc cháy mà không cần tia lửa. Khi nhiên liệu rò rỉ rơi xuống các bộ phận kim loại hoặc nhựa nóng trong khoang động cơ hoặc dưới gầm xe, một đám cháy có thể bùng phát và lan rộng chỉ trong tích tắc. Đây là lý do vì sao việc kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ hệ thống nhiên liệu là vô cùng quan trọng để ngăn ngừa thảm họa cháy nổ. Bất kỳ mùi xăng bất thường nào trong hoặc xung quanh xe đều cần được kiểm tra ngay lập tức.
Người đàn ông kiểm tra động cơ xe ô tô đang bốc cháy trên đường phố
Lỗi hệ thống điện: Kẻ thù thầm lặng của sự an toàn
Hệ thống điện là một mạng lưới phức tạp trải dài khắp chiếc xe, từ khoang động cơ đến nội thất, bao gồm hệ thống dây điện, cầu chì, rơ-le, pin, máy phát điện và hàng loạt các thiết bị điện tử. Lỗi trong hệ thống điện là nguyên nhân cháy xe ô tô phổ biến thứ hai, tiềm ẩn rủi ro cháy nổ không kém so với rò rỉ nhiên liệu.
Khi hệ thống điện gặp sự cố như chập mạch, đoản mạch hoặc quá tải, các tia lửa điện có thể phát sinh. Những tia lửa này, dù nhỏ, cũng đủ để đốt cháy các vật liệu dễ cháy xung quanh như bọc ghế, thảm sàn, chi tiết nhựa hoặc thậm chí là hơi nhiên liệu. Các nguyên nhân gây lỗi điện có thể bao gồm:
Hậu quả từ việc độ chế không đúng quy chuẩn
Việc tự ý lắp đặt thêm các thiết bị điện như đèn chiếu sáng, hệ thống âm thanh, màn hình giải trí mà không đảm bảo kỹ thuật hoặc vượt quá tải trọng của hệ thống điện gốc có thể dẫn đến quá tải, nóng chảy dây điện và gây chập cháy.
Chuột cắn phá dây điện
Đây là một vấn đề phổ biến, đặc biệt ở những khu vực ẩm thấp hoặc ít được vệ sinh. Chuột có thể cắn đứt lớp vỏ cách điện, làm lộ lõi dây dẫn và gây chập mạch.
Lỗi do thợ sửa chữa cẩu thả
Trong quá trình sửa chữa hoặc bảo dưỡng, nếu các mối nối dây điện không được siết chặt, cách điện không kỹ lưỡng hoặc lắp đặt sai cách, chúng có thể trở thành điểm nóng gây cháy.
Xe bị ngập nước hoặc ẩm ướt
Nước là chất dẫn điện. Khi xe đi vào vùng ngập nước hoặc các điểm đấu nối, giắc cắm bị nhiễm ẩm, nước có thể gây ra chập điện và phát sinh tia lửa, dẫn đến cháy nổ.
Để giảm thiểu nguy cơ này, việc kiểm tra định kỳ hệ thống dây điện, đảm bảo các thiết bị điện được lắp đặt đúng cách và tránh độ chế quá mức là cực kỳ quan trọng.
Khoang động cơ xe ô tô với các chi tiết điện tử, ám chỉ lỗi hệ thống điện
Pin của xe điện và xe hybrid: Thách thức an toàn mới
Sự phát triển nhanh chóng của công nghệ xe điện (EV) và xe hybrid đã mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng đặt ra những thách thức mới về an toàn cháy nổ. Pin lithium-ion, trái tim của những chiếc xe này, là một nguồn năng lượng mạnh mẽ nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro cháy cao khi gặp sự cố. Mặc dù các nhà sản xuất xe điện như Tesla đã đầu tư rất nhiều vào công nghệ an toàn pin, nhưng các vụ cháy xe điện vẫn xảy ra, đôi khi gây ra những tranh cãi về mức độ an toàn thực sự.
Lỗi phần cứng và phần mềm điều khiển pin
Nguyên nhân chủ yếu của các vụ cháy xe điện thường bắt nguồn từ lỗi phần cứng hoặc phần mềm điều khiển hoạt động của pin. Ví dụ, hệ thống quản lý pin (BMS) bị lỗi có thể dẫn đến quá nhiệt, sạc quá mức hoặc xả quá sâu, gây ra hiện tượng thoát nhiệt (thermal runaway) – một phản ứng dây chuyền làm tăng nhiệt độ pin một cách nhanh chóng và tự phát cháy.
Va chạm giao thông nghiêm trọng
Pin lithium-ion rất nhạy cảm với các va đập mạnh. Một vụ va chạm có thể làm hỏng cấu trúc bên trong của pin, gây chập điện nội bộ và dẫn đến cháy nổ. Điều này đặc biệt đáng lo ngại vì một khi pin đã bắt lửa, việc dập tắt đám cháy pin là vô cùng khó khăn và đòi hỏi kỹ thuật chuyên biệt.
Cháy khi đang đỗ và không sạc
Đáng ngạc nhiên, nhiều vụ cháy xe điện (ước tính khoảng 1/3) xảy ra khi xe đang đỗ và không cắm sạc. Điều này cho thấy nguy cơ không chỉ nằm ở quá trình sạc mà còn ở chính bản thân cấu trúc và hoạt động của hệ thống pin.
Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng xe hybrid dường như dễ bắt lửa nhất, sau đó đến xe chạy xăng và cuối cùng là xe điện. Tuy nhiên, do số lượng xe chạy xăng trên thị trường vẫn còn áp đảo, nên chúng vẫn chiếm phần lớn trong tổng số các vụ cháy xe. Người dùng xe điện và hybrid cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn sạc, bảo dưỡng và kiểm tra pin định kỳ để giảm thiểu rủi ro.
Một chiếc xe điện đang bốc cháy dữ dội trên đường
Động cơ bị quá nhiệt: Phản ứng dây chuyền nguy hiểm
Động cơ quá nhiệt là một trong những nguyên nhân cháy xe ô tô phổ biến, thường dẫn đến một chuỗi các sự kiện nguy hiểm. Mặc dù bản thân động cơ hiếm khi tự bốc cháy chỉ vì quá nóng, nhưng nhiệt độ cực cao có thể tác động đến các bộ phận xung quanh, tạo ra điều kiện lý tưởng cho hỏa hoạn.
Khi động cơ hoạt động ở nhiệt độ vượt quá giới hạn an toàn, các chi tiết làm bằng nhựa, vòng đệm cao su hoặc các mối nối có thể bị nóng chảy, biến dạng. Điều này dẫn đến việc rò rỉ các chất lỏng dễ cháy như dầu động cơ, dầu phanh, nước làm mát hoặc thậm chí là nhiên liệu. Một khi các chất lỏng này tiếp xúc với bề mặt động cơ đang nóng rực hoặc hệ thống ống xả quá nhiệt, đám cháy có thể bùng phát ngay lập tức.
Các nguyên nhân khiến động cơ ô tô bị quá nhiệt bao gồm:
- Thiếu nước làm mát: Hệ thống làm mát là yếu tố then chốt giúp duy trì nhiệt độ động cơ ổn định. Nếu xe bị thiếu nước làm mát do rò rỉ hoặc không được châm thêm, động cơ sẽ nhanh chóng quá nhiệt.
- Két nước bị bẩn hoặc tắc nghẽn: Bụi bẩn, cặn bám hoặc vật lạ có thể làm tắc nghẽn các lá tản nhiệt của két nước, làm giảm hiệu quả làm mát.
- Van hằng nhiệt lỗi: Van hằng nhiệt có nhiệm vụ điều chỉnh lưu lượng nước làm mát đến động cơ. Nếu van bị kẹt ở vị trí đóng hoặc mở không đúng, quá trình làm mát sẽ bị ảnh hưởng.
- Quạt két nước trục trặc: Quạt làm mát giúp đẩy không khí qua két nước khi xe chạy chậm hoặc dừng. Nếu quạt không hoạt động, nhiệt độ động cơ sẽ tăng cao.
- Bơm nước làm mát yếu/hỏng: Bơm nước làm mát chịu trách nhiệm lưu thông nước làm mát trong hệ thống. Nếu bơm bị yếu hoặc hỏng, nước làm mát sẽ không được luân chuyển hiệu quả.
- Thiếu dầu động cơ: Dầu động cơ không chỉ bôi trơn mà còn giúp tản nhiệt cho các bộ phận bên trong động cơ. Thiếu dầu sẽ làm tăng ma sát, sinh nhiệt và gây quá nhiệt.
- Thời tiết quá nóng: Mặc dù không phải là nguyên nhân trực tiếp, nhiệt độ môi trường cao có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề về hệ thống làm mát hoặc động cơ.
Để phòng tránh, người lái cần thường xuyên kiểm tra mức nước làm mát, dầu động cơ, và đảm bảo hệ thống làm mát hoạt động hiệu quả. Nếu đèn báo nhiệt độ động cơ sáng, hãy dừng xe và kiểm tra ngay lập tức.
Khoang động cơ xe ô tô bị nóng chảy do quá nhiệt và bốc cháy
Lỗi thiết kế từ nhà sản xuất: Hiếm nhưng nghiêm trọng
Mặc dù rất hiếm khi là nguyên nhân cháy xe ô tô, lỗi thiết kế từ nhà sản xuất lại là vấn đề nghiêm trọng nhất vì nó ảnh hưởng đến một loạt các xe đã được bán ra thị trường. Các nhà sản xuất ô tô hiện đại tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn cực kỳ nghiêm ngặt và trải qua quá trình kiểm tra gắt gao. Tuy nhiên, sai sót vẫn có thể xảy ra trong quá trình nghiên cứu, phát triển hoặc sản xuất.
Các dạng lỗi thiết kế có thể gây cháy
Lỗi thiết kế có thể liên quan đến bất kỳ bộ phận nào của xe, từ hệ thống điện, nhiên liệu, động cơ cho đến cấu trúc khung gầm hoặc vị trí các linh kiện dễ cháy. Ví dụ, một đường ống nhiên liệu được đặt quá gần một nguồn nhiệt cao mà không có lớp bảo vệ đầy đủ, hoặc một mối nối điện có thiết kế kém bền vững có thể dẫn đến cháy nổ.
Quy trình triệu hồi sản phẩm
Thông thường, các nhà sản xuất sẽ phát hiện ra vấn đề này thông qua các báo cáo sự cố sớm hoặc qua các cuộc kiểm tra chất lượng nội bộ. Khi một lỗi thiết kế có nguy cơ gây cháy nổ được xác định, họ sẽ công bố lệnh triệu hồi (recall) hàng loạt các xe bị ảnh hưởng để khắc phục vấn đề hoàn toàn miễn phí cho người dùng. Kể từ năm 2012, nhiều nhà sản xuất ô tô lớn đã triệu hồi hàng triệu xe trên toàn cầu vì nguy cơ hỏa hoạn, cho thấy mức độ quan trọng của vấn đề này.
Mặc dù xác suất một chiếc xe bị cháy do lỗi thiết kế là rất thấp (chỉ dưới 1% tổng số các vụ cháy xe được thống kê), nhưng người dùng vẫn nên chú ý đến các thông báo triệu hồi từ nhà sản xuất và đưa xe đi kiểm tra, sửa chữa nếu thuộc diện bị ảnh hưởng.
Chiếc xe ô tô đang bốc cháy dữ dội với khói đen cuồn cuộn trên đường
Bảo dưỡng cẩu thả và lỗi người dùng: Nguy cơ tiềm ẩn
Lỗi của con người, đặc biệt là sự cẩu thả trong việc bảo dưỡng và vận hành xe, thường không phải là nguyên nhân cháy xe ô tô trực tiếp, nhưng lại là yếu tố gián tiếp và là tác nhân chính gây ra nhiều vụ hỏa hoạn. Việc lơ là chăm sóc xe đúng cách có thể biến chiếc xe thành một quả bom hẹn giờ tiềm ẩn.
Theo Cơ quan Cứu hỏa Hoa Kỳ, lỗi kỹ thuật của người dùng là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra cháy xe. Những hành động hoặc thiếu sót có thể dẫn đến nguy cơ này bao gồm:
Bỏ qua lịch bảo dưỡng định kỳ
Mỗi chiếc xe đều có một lịch trình bảo dưỡng do nhà sản xuất quy định, bao gồm việc kiểm tra các hệ thống quan trọng như nhiên liệu, điện, làm mát, dầu nhớt và phanh. Việc bỏ qua các mốc bảo dưỡng này có thể khiến các vấn đề nhỏ phát triển thành các lỗi nghiêm trọng, tăng nguy cơ cháy nổ.
Sử dụng phụ tùng không chính hãng hoặc kém chất lượng
Việc thay thế các bộ phận bằng phụ tùng không rõ nguồn gốc, kém chất lượng có thể dẫn đến hiệu suất không ổn định, rò rỉ hoặc quá nhiệt, đặc biệt là với các bộ phận liên quan đến hệ thống điện và nhiên liệu.
Tự ý sửa chữa hoặc nhờ thợ không chuyên
Việc sửa chữa xe tại nhà hoặc bởi những người thợ không có chuyên môn và kinh nghiệm có thể gây ra nhiều sai sót, từ việc nối dây điện sai cách, siết ốc không chặt đến việc làm hỏng các đường ống dẫn nhiên liệu.
Không vệ sinh khoang động cơ
Bụi bẩn, lá cây khô, hoặc các mảnh vụn khác tích tụ trong khoang động cơ có thể trở thành vật liệu dễ cháy khi tiếp xúc với nhiệt độ cao. Dầu hoặc các chất lỏng rò rỉ không được làm sạch cũng tạo điều kiện cho đám cháy.
Để các vật dễ cháy trong xe
Việc để bật lửa, bình xịt, nước hoa, hoặc các vật liệu dễ cháy khác trong xe dưới ánh nắng mặt trời trực tiếp có thể gây ra cháy nổ do nhiệt độ bên trong xe tăng cao.
Việc bảo dưỡng xe định kỳ tại các trung tâm uy tín, sử dụng phụ tùng chính hãng và tuân thủ các hướng dẫn vận hành là cách tốt nhất để đảm bảo an toàn và giảm thiểu rủi ro cháy xe.
Người thợ sửa xe ô tô đang kiểm tra khoang động cơ, tượng trưng cho việc bảo dưỡng xe
Hệ thống phanh quá nhiệt: Khi ma sát biến thành lửa
Hệ thống phanh ô tô hoạt động dựa trên nguyên lý ma sát để giảm tốc độ hoặc dừng xe. Tuy nhiên, trong một số điều kiện vận hành khắc nghiệt, ma sát quá mức có thể khiến hệ thống phanh bị quá nhiệt, trở thành một nguyên nhân cháy xe ô tô tiềm tàng.
Khi nào phanh bị quá nhiệt?
Phanh có thể bị quá nhiệt trong các tình huống sau:
- Đi đường đèo dốc liên tục: Khi di chuyển trên các con dốc dài, người lái thường xuyên rà phanh, khiến má phanh và đĩa phanh chịu ma sát liên tục, nhiệt độ tăng cao.
- Tải trọng xe quá lớn: Xe chở nặng đòi hỏi lực phanh lớn hơn, dễ gây quá nhiệt.
- Phanh bị bó hoặc kẹt: Do lỗi kỹ thuật hoặc thiếu bảo dưỡng, piston phanh có thể bị kẹt, khiến má phanh luôn ép vào đĩa phanh ngay cả khi không đạp phanh, tạo ra ma sát và nhiệt độ không mong muốn.
Nguy cơ cháy từ phanh quá nhiệt
Khi phanh đạt đến nhiệt độ cực cao, các chất lỏng dễ cháy gần đó như dầu phanh có thể bốc hơi và bắt lửa. Ngoài ra, nhiệt độ cao cũng có thể làm cháy lốp xe hoặc các mảnh vụn dễ cháy bám trên hệ thống phanh. Mặc dù không phổ biến như rò rỉ nhiên liệu hay lỗi điện, các vụ cháy do phanh quá nhiệt thường rất khó kiểm soát vì đám cháy có thể bùng phát ở gần bánh xe và lan nhanh.
Người lái nên tránh rà phanh liên tục khi xuống dốc, thay vào đó hãy sử dụng kỹ thuật “phanh động cơ” (chuyển về số thấp) để giảm tải cho hệ thống phanh. Bảo dưỡng phanh định kỳ để đảm bảo không có chi tiết nào bị bó kẹt cũng là cách quan trọng để phòng tránh.
Va chạm giao thông nghiêm trọng: Nguồn gốc của những vụ cháy dữ dội
Va chạm giao thông là một nguyên nhân cháy xe ô tô đau lòng nhưng thực tế, đặc biệt là trong các vụ tai nạn nghiêm trọng. Lực va đập mạnh có thể gây ra nhiều hư hại cùng lúc, tạo ra điều kiện hoàn hảo cho một đám cháy bùng phát.
Phá vỡ hệ thống nhiên liệu và điện
Trong một vụ va chạm mạnh, bình xăng có thể bị thủng, đường ống nhiên liệu bị đứt, hoặc các mối nối điện bị bung ra, gây rò rỉ nhiên liệu và phát sinh tia lửa điện. Sự kết hợp giữa nhiên liệu dễ cháy và nguồn nhiệt từ tia lửa hoặc các bộ phận kim loại nóng do ma sát là công thức dẫn đến hỏa hoạn.
Hư hại pin xe điện/hybrid
Đối với xe điện và xe hybrid, va chạm mạnh có thể làm hỏng bộ pin lithium-ion, gây chập điện nội bộ hoặc thoát nhiệt, dẫn đến cháy nổ dữ dội và khó dập tắt.
Ma sát và nhiệt độ cao
Ngay cả khi không có rò rỉ nhiên liệu hoặc lỗi điện tức thì, ma sát giữa các bộ phận kim loại bị biến dạng trong vụ va chạm cũng có thể tạo ra nhiệt độ đủ cao để đốt cháy các vật liệu dễ cháy trong xe.
Các nhà sản xuất đã trang bị cho xe nhiều tính năng an toàn thụ động để giảm thiểu nguy cơ cháy sau va chạm, nhưng mức độ nghiêm trọng của tai nạn vẫn là yếu tố quyết định. Lái xe an toàn, tuân thủ luật giao thông là cách tốt nhất để tránh không chỉ tai nạn mà còn cả nguy cơ cháy xe do va chạm.
Tác động từ môi trường và vật thể lạ: Nguy cơ bất ngờ
Ngoài các nguyên nhân nội tại của xe, các yếu tố môi trường và vật thể lạ cũng có thể là nguyên nhân cháy xe ô tô bất ngờ.
Nhiệt độ môi trường cực đoan
Đỗ xe dưới trời nắng nóng gay gắt trong thời gian dài có thể làm tăng nhiệt độ bên trong và bên ngoài xe lên mức đáng báo động. Theo một nghiên cứu tại Mỹ, nhiệt độ táp-lô có thể tăng lên gần 70 độ C sau khoảng 60 phút đậu xe dưới nắng. Nhiệt độ cao này có thể khiến các vật liệu dễ cháy trong xe như bật lửa, bình xịt, pin sạc dự phòng phát nổ hoặc làm quá tải các hệ thống điện đã cũ.
Vật thể lạ bám vào hệ thống xả
Hệ thống ống xả của xe đạt nhiệt độ rất cao trong quá trình hoạt động. Nếu các vật liệu dễ cháy như lá cây khô, cỏ khô, giấy, túi nhựa bị mắc kẹt hoặc bám vào ống xả khi xe đang di chuyển hoặc dừng đỗ, chúng có thể bắt lửa và gây cháy xe. Điều này đặc biệt nguy hiểm khi xe di chuyển qua các khu vực có thảm thực vật khô.
Người lái nên hạn chế tối đa việc đỗ xe ngoài trời nắng nóng, đặc biệt là vào mùa hè. Trước khi khởi hành, hãy kiểm tra gầm xe và khoang động cơ để đảm bảo không có vật thể lạ dễ cháy bám vào.
Chất lỏng dễ cháy trong khoang động cơ: Nguồn lửa tiềm ẩn
Trong khoang động cơ, ngoài nhiên liệu, còn có nhiều loại chất lỏng khác có tính chất dễ cháy hoặc dễ bắt lửa khi tiếp xúc với nhiệt độ cao. Sự rò rỉ của chúng có thể trở thành nguyên nhân cháy xe ô tô nghiêm trọng.
Dầu động cơ và dầu trợ lực lái
Dầu động cơ có nhiệm vụ bôi trơn và làm mát. Dầu trợ lực lái giúp hệ thống lái hoạt động trơn tru. Khi các đường ống dẫn dầu bị nứt, gioăng phớt bị lão hóa, hoặc các mối nối bị lỏng, dầu có thể rò rỉ và rơi xuống các bộ phận nóng của động cơ hoặc hệ thống ống xả. Dầu khi đạt đến nhiệt độ bốc cháy có thể bùng lên thành ngọn lửa.
Nước làm mát (Chất chống đông)
Mặc dù không dễ cháy như xăng hay dầu, nhưng nhiều loại nước làm mát chứa glycol, một chất có thể bắt lửa ở nhiệt độ rất cao. Nếu hệ thống làm mát bị rò rỉ và nước làm mát tiếp xúc với các bề mặt cực nóng, đặc biệt là khi kết hợp với dầu hoặc nhiên liệu rò rỉ, nguy cơ cháy nổ vẫn tồn tại.
Việc kiểm tra định kỳ các đường ống dẫn dầu, nước làm mát và mức dầu là cần thiết. Bất kỳ vết dầu loang hay mùi lạ nào cũng cần được kiểm tra ngay lập tức để tránh hậu quả nghiêm trọng.
Linh kiện, phụ tùng kém chất lượng và sửa chữa không đúng cách: Nền tảng của sự cố
Việc sử dụng linh kiện, phụ tùng kém chất lượng hoặc thực hiện sửa chữa không đúng cách có thể là nguyên nhân cháy xe ô tô tiềm ẩn, tạo ra những điểm yếu nghiêm trọng trong hệ thống xe.
Phụ tùng không chính hãng
Thị trường phụ tùng ô tô rất đa dạng, bao gồm cả những sản phẩm không rõ nguồn gốc, chất lượng kém. Việc thay thế các linh kiện quan trọng như bơm nhiên liệu, lọc nhiên liệu, dây điện, cầu chì hoặc các bộ phận hệ thống phanh bằng phụ tùng không chính hãng có thể dẫn đến:
- Không tương thích: Gây ra áp suất không đúng, dòng điện không ổn định hoặc các vấn đề cơ khí khác.
- Vật liệu kém bền: Dễ bị ăn mòn, nứt vỡ hoặc nóng chảy dưới điều kiện vận hành bình thường.
- Không đạt tiêu chuẩn an toàn: Thiếu các tính năng bảo vệ cần thiết, dễ gây chập cháy hoặc rò rỉ.
Sửa chữa không đúng kỹ thuật
Ngay cả khi sử dụng phụ tùng chính hãng, việc sửa chữa không đúng quy trình hoặc bởi thợ không có chuyên môn cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro:
- Nối dây điện cẩu thả: Dây điện không được cách điện kỹ lưỡng, mối nối lỏng lẻo có thể gây chập mạch và phát sinh tia lửa.
- Siết ốc không chặt: Đặc biệt là ở các mối nối đường ống nhiên liệu hoặc dầu, có thể dẫn đến rò rỉ.
- Lắp đặt sai: Gây ra ma sát giữa các bộ phận, quá nhiệt hoặc làm hỏng các hệ thống khác.
Để đảm bảo an toàn, hãy luôn đưa xe đến các trung tâm bảo dưỡng, sửa chữa uy tín, có đội ngũ kỹ thuật viên chuyên nghiệp và sử dụng phụ tùng chính hãng. Đừng vì tiết kiệm chi phí trước mắt mà đánh đổi sự an toàn của bản thân và gia đình.
Các biện pháp phòng ngừa và lời khuyên an toàn thiết yếu
Để giảm thiểu tối đa nguy cơ cháy xe ô tô, chủ xe cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:
Bảo dưỡng xe định kỳ tại trung tâm uy tín
Đây là nguyên tắc vàng. Việc kiểm tra và bảo dưỡng xe đúng theo lịch trình của nhà sản xuất sẽ giúp phát hiện và khắc phục sớm các sự cố tiềm ẩn trong hệ thống nhiên liệu, điện, làm mát, phanh. Đảm bảo mọi dịch vụ được thực hiện bởi các kỹ thuật viên có chuyên môn và tại các cơ sở đáng tin cậy.
Không độ chế hoặc lắp đặt thêm thiết bị điện sai quy chuẩn
Nếu có nhu cầu nâng cấp đèn, loa, màn hình giải trí, hãy chọn các sản phẩm chất lượng, có nguồn gốc rõ ràng và chỉ thực hiện tại các cửa hàng chuyên nghiệp, đảm bảo kỹ thuật và không làm quá tải hệ thống điện gốc của xe.
Kiểm tra mùi xăng hoặc mùi cháy khét
Bất kỳ mùi lạ nào như mùi xăng nồng, mùi khét của nhựa cháy hay dây điện cháy đều là dấu hiệu cảnh báo. Hãy dừng xe ở nơi an toàn và kiểm tra ngay lập tức. Nếu không tìm được nguyên nhân hoặc nghi ngờ có vấn đề nghiêm trọng, hãy gọi cứu hộ.
Hạn chế đỗ xe dưới trời nắng nóng gay gắt
Tránh để xe đậu trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời trong thời gian dài, đặc biệt là vào mùa hè. Nhiệt độ cao có thể làm tăng áp suất trong bình nhiên liệu, làm lão hóa các chi tiết nhựa/cao su và tăng nguy cơ cháy các vật liệu dễ cháy trong xe.
Một chiếc xe ô tô đỗ dưới nắng nóng với hình ảnh người phụ nữ đang lái xe
Chuẩn bị bình chữa cháy mini trên xe
Một bình chữa cháy khô loại nhỏ, chuyên dụng cho ô tô (thường là loại BC hoặc ABC) có thể là cứu cánh trong những phút đầu tiên của đám cháy, giúp dập tắt ngọn lửa trước khi nó lan rộng và gây thiệt hại nặng nề hơn. Hãy đặt bình ở vị trí dễ tiếp cận.
Không để vật dễ cháy trong xe
Tuyệt đối không để bật lửa, bình xịt (nước hoa, keo tóc), pin dự phòng, chai nước có ga, hay các vật liệu dễ cháy khác trong khoang xe, đặc biệt là dưới ánh nắng mặt trời.
Luôn chú ý đến các đèn báo trên bảng điều khiển
Các đèn báo lỗi động cơ, nhiệt độ cao, áp suất dầu thấp… đều là những tín hiệu quan trọng cảnh báo sự cố. Đừng bao giờ bỏ qua chúng.
Kỹ năng thoát hiểm khi xe bốc cháy
Trong trường hợp không may xe bốc cháy, hãy giữ bình tĩnh:
- Ngay lập tức tấp xe vào lề đường, tắt máy và rút chìa khóa.
- Nhanh chóng đưa tất cả hành khách ra khỏi xe và di chuyển đến vị trí an toàn, cách xa xe cháy ít nhất 50-100 mét.
- Gọi ngay cho lực lượng cứu hỏa (114) và mô tả rõ vị trí.
- Nếu đám cháy còn nhỏ và có bình chữa cháy, hãy thử dập lửa nếu bạn cảm thấy an toàn và có khả năng. Luôn hướng vòi xịt vào gốc lửa.
- Không cố gắng mở nắp capo nếu lửa đã bùng mạnh từ khoang động cơ, vì oxy bổ sung có thể làm đám cháy dữ dội hơn.
Bằng cách áp dụng những kiến thức và biện pháp phòng ngừa này, bạn sẽ giảm thiểu đáng kể rủi ro cháy xe, bảo vệ tài sản và tính mạng của mình cũng như những người thân yêu.
Trong bối cảnh các vụ cháy xe ô tô diễn ra ngày càng thường xuyên, việc trang bị kiến thức về nguyên nhân cháy xe ô tô và các biện pháp phòng tránh là cực kỳ cần thiết cho mọi tài xế. Từ những vấn đề kỹ thuật phức tạp như rò rỉ nhiên liệu, lỗi điện, quá nhiệt động cơ, đến những nguyên nhân ít được chú ý như bảo dưỡng cẩu thả hay tác động môi trường, mỗi yếu tố đều tiềm ẩn nguy cơ gây ra hỏa hoạn. Hiểu rõ các nguyên nhân này, cùng với việc tuân thủ lịch trình bảo dưỡng, lựa chọn phụ tùng chất lượng và thực hành lái xe an toàn, sẽ giúp bạn bảo vệ chiếc xe của mình và đảm bảo những hành trình luôn an toàn.
