Việc cá nhân hóa phương tiện giao thông, đặc biệt là ô tô, ngày càng trở nên phổ biến. Tuy nhiên, không phải mọi sự “phủ” hay trang trí, độ chế nào cũng được pháp luật cho phép. Những hành vi tự ý thay đổi kết cấu, lắp đặt thêm thiết bị không đúng quy định không chỉ tiềm ẩn nguy cơ gây mất an toàn giao thông mà còn dẫn đến việc chủ phương tiện phải chịu các mức phạt phủ xe ô tô đáng kể. Bài viết này của Sài Gòn Xe Hơi sẽ đi sâu vào phân tích các quy định pháp luật hiện hành, mức xử phạt chi tiết và những tác động tiêu cực của việc tự ý “phủ” xe ô tô sai quy cách, giúp người lái xe có cái nhìn toàn diện và tránh những sai phạm không đáng có.
Các Quy Định Pháp Luật Về Việc Phủ Xe Ô Tô Không Đúng Quy Cách
Việc “phủ xe ô tô” ở đây được hiểu rộng rãi là các hành vi can thiệp, thay đổi, lắp đặt thêm các thiết bị hoặc vật liệu trang trí lên thân xe, nội thất, hay hệ thống vận hành mà không tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định pháp luật hiện hành. Tại Việt Nam, các quy định về an toàn giao thông đường bộ, đặc biệt là việc kiểm soát các loại phương tiện, được ban hành nhằm đảm bảo an toàn cho người tham gia giao thông và duy trì trật tự xã hội.
Trong bối cảnh quy định pháp luật về phương tiện giao thông đường bộ, việc “phủ xe ô tô” không đúng quy cách thường rơi vào các trường hợp như:
- Thay đổi màu sơn, decal: Việc dán decal, đổi màu sơn nếu không đăng ký lại với cơ quan chức năng sẽ bị coi là vi phạm.
- Lắp đặt thêm đèn chiếu sáng, đèn trang trí: Các loại đèn LED cường độ cao, đèn nhấp nháy, đèn gầm, đèn trang trí không nằm trong thiết kế nguyên bản của nhà sản xuất có thể gây chói mắt, ảnh hưởng tầm nhìn của người đi đường, và làm giảm khả năng nhận diện xe theo đúng tiêu chuẩn. Đây là một trong những lỗi phổ biến nhất.
- Thay đổi kết cấu xe: Bao gồm việc nâng gầm, hạ gầm, thay đổi kích thước lốp, vành, lắp thêm cản trước/sau, giá nóc tự chế không phù hợp với thiết kế ban đầu. Những thay đổi này có thể ảnh hưởng đến tính ổn định của xe, khả năng vận hành và an toàn.
- Can thiệp vào hệ thống động cơ, khí thải: Việc nâng cấp động cơ, thay đổi hệ thống ống xả để tạo ra tiếng ồn lớn hơn hoặc tăng công suất mà không được kiểm định và cấp phép.
- Phim cách nhiệt quá tối hoặc vật liệu che chắn: Một số loại phim cách nhiệt quá tối có thể hạn chế tầm nhìn của người lái, đặc biệt vào ban đêm hoặc trong điều kiện thời tiết xấu. Các vật liệu che chắn không trong suốt cũng có thể gây cản trở.
Nghị định 100/2019/NĐ-CP (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP) là văn bản pháp luật quan trọng quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt. Các điều khoản liên quan đến việc tự ý thay đổi kết cấu, trang bị của xe được quy định rất rõ ràng trong nghị định này. Mục tiêu chính của các quy định này là đảm bảo rằng mọi phương tiện lưu thông trên đường đều đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật, không gây nguy hiểm cho bản thân người lái và những người xung quanh. Khi một chiếc xe bị “phủ” bởi các thay đổi không đúng quy định, nó không chỉ đơn thuần là vấn đề thẩm mỹ mà còn là một rủi ro tiềm tàng đối với an toàn giao thông.
Mức Phạt Phủ Xe Ô Tô Không Đúng Quy Định Hiện Hành
Việc tự ý thay đổi, trang bị thêm các chi tiết, phụ kiện, đặc biệt là đèn chiếu sáng hoặc các loại vật liệu trang trí làm “phủ” lên xe ô tô mà không tuân thủ quy định của pháp luật sẽ phải chịu các mức phạt phủ xe ô tô khác nhau, tùy thuộc vào hành vi vi phạm và mức độ nghiêm trọng. Dưới đây là tổng hợp các mức phạt phổ biến nhất theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 123/2021/NĐ-CP):
Lỗi tự ý thay đổi màu sơn, dán decal không đúng quy định:
- Đối với cá nhân: Phạt tiền từ 300.000 đồng đến 400.000 đồng nếu tự ý thay đổi màu sơn không đúng với Giấy đăng ký xe hoặc cà vẹt xe (Khoản 1 Điều 30).
- Đối với tổ chức: Phạt tiền từ 600.000 đồng đến 800.000 đồng.
- Lưu ý: Nếu thay đổi một phần nhỏ màu sơn mà không làm thay đổi đặc điểm nhận dạng tổng thể của xe (ví dụ: dán decal trang trí nhỏ) thì có thể không bị xử phạt. Tuy nhiên, việc dán decal phủ kín hoặc đổi màu toàn bộ xe mà không đăng ký là vi phạm.
Lỗi lắp đặt thêm đèn chiếu sáng, đèn trang trí không đúng quy định:
- Việc lắp đặt các loại đèn LED, đèn pha, đèn hậu, đèn gầm, đèn nhấp nháy, hoặc các phụ kiện chiếu sáng khác mà không đúng với thiết kế ban đầu của nhà sản xuất, đặc biệt là khi chúng có cường độ sáng mạnh gây chói mắt người đối diện hoặc không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật, sẽ bị xử phạt.
- Theo Khoản 3 Điều 16 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi điều khiển xe ô tô tự ý thay đổi kết cấu, tổng thành, hệ thống của xe không đúng với thiết kế của nhà chế tạo hoặc thiết kế cải tạo đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Việc lắp đặt thêm đèn không đúng quy định thường được xếp vào nhóm thay đổi kết cấu, hệ thống của xe.
- Ngoài việc nộp phạt, người vi phạm còn bị buộc phải khôi phục lại trạng thái ban đầu của xe. Điều này có nghĩa là các đèn LED tự ý lắp đặt sẽ phải tháo dỡ hoàn toàn.
Lỗi tự ý thay đổi khung, máy, hình dáng, kích thước, đặc tính của xe:
- Đây là một trong những vi phạm nghiêm trọng nhất, bao gồm việc nâng/hạ gầm, thay đổi hệ thống treo, thay đổi kích thước lốp xe không phù hợp, lắp thêm các loại cản tự chế…
- Mức phạt cho hành vi này có thể lên đến từ 6.000.000 đồng đến 8.000.000 đồng đối với cá nhân và từ 12.000.000 đồng đến 16.000.000 đồng đối với tổ chức (Khoản 9 Điều 30).
- Người vi phạm còn bị tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe từ 01 tháng đến 03 tháng và buộc phải khôi phục lại tình trạng ban đầu của phương tiện.
Lỗi lắp đặt, sử dụng còi, đèn không đúng thiết kế của nhà sản xuất đối với loại xe đó:
- Khoản 1 Điều 16 Nghị định 100/2019/NĐ-CP cũng quy định phạt phủ xe ô tô với việc sử dụng còi không đúng quy định (còi có âm lượng vượt quá quy chuẩn, còi hơi) hoặc đèn (như đèn xoay, đèn ưu tiên không đúng đối tượng) không đúng. Mức phạt từ 300.000 đồng đến 400.000 đồng.
Các mức phạt trên cho thấy sự nghiêm khắc của pháp luật đối với những hành vi tự ý can thiệp vào phương tiện giao thông. Mục đích không chỉ là xử lý vi phạm mà còn là răn đe, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân, đảm bảo an toàn tối đa trên các cung đường.
Tác Động Của Việc Phủ Xe Ô Tô Tự Ý Đối Với An Toàn Giao Thông
Việc tự ý “phủ xe ô tô” bằng những thay đổi không đúng quy cách, đặc biệt là các hệ thống chiếu sáng không được kiểm định, mang lại những tác động tiêu cực đáng kể đến an toàn giao thông, gây nguy hiểm cho cả người lái và những người tham gia giao thông khác.
Gây chói mắt, giảm tầm nhìn cho người đối diện:
- Các loại đèn LED trang trí, đèn pha độ với cường độ sáng cao, ánh sáng xanh, đỏ, vàng rực rỡ thường không có tiêu chuẩn chiếu sáng phù hợp, dễ dàng gây chói mắt cho người lái xe đi ngược chiều. Điều này làm giảm khả năng quan sát của họ, khiến họ khó khăn trong việc nhận diện vật cản, phương tiện khác, hoặc các biển báo giao thông. Trong tích tắc bị chói mắt, tai nạn giao thông có thể xảy ra.
- Đèn nhấp nháy hoặc các hiệu ứng ánh sáng quá phức tạp trên xe cũng có thể gây mất tập trung, phân tán sự chú ý của các tài xế khác, đặc biệt vào ban đêm.
Thay đổi đặc tính kỹ thuật, giảm khả năng điều khiển của xe:
- Việc thay đổi kết cấu xe như nâng gầm, hạ gầm, thay đổi hệ thống treo, lốp xe không đúng kích thước khuyến nghị của nhà sản xuất có thể làm thay đổi trọng tâm của xe. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng cân bằng, ổn định khi vào cua, phanh gấp hoặc di chuyển trên địa hình phức tạp, tăng nguy cơ lật xe hoặc mất lái.
- Lắp đặt thêm các phụ kiện cồng kềnh, không đúng tiêu chuẩn cũng có thể làm tăng trọng lượng xe một cách bất hợp lý, ảnh hưởng đến hệ thống phanh, động cơ và tiêu hao nhiên liệu.
Rủi ro về hệ thống điện và cháy nổ:
- Việc tự ý đấu nối, lắp đặt thêm các thiết bị điện như đèn LED, loa đài… mà không có kiến thức chuyên môn có thể gây quá tải hệ thống điện của xe. Dây điện không phù hợp, mối nối không chắc chắn hoặc cầu chì không đúng loại đều tiềm ẩn nguy cơ chập điện, gây cháy nổ, đặc biệt là khi xe hoạt động trong thời gian dài hoặc dưới nhiệt độ cao.
- Hậu quả của cháy nổ không chỉ gây thiệt hại về tài sản mà còn đe dọa trực tiếp đến tính mạng của người ngồi trong xe và những người xung quanh.
Gây nhiễu loạn thông tin, mất trật tự giao thông:
- Những chiếc xe được “phủ” quá nhiều đèn trang trí, đặc biệt là các loại đèn có màu sắc giống với đèn ưu tiên của xe cảnh sát, cứu hỏa, cứu thương, có thể gây nhầm lẫn cho các phương tiện khác. Điều này làm giảm hiệu quả của việc ưu tiên đường cho các xe khẩn cấp, gây ra sự chậm trễ và có thể cản trở công tác cứu hộ.
- Việc “phủ xe ô tô” theo cách quá lố, gây phản cảm hoặc có thể bị hiểu lầm là hành vi cố ý gây chú ý, ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị và trật tự công cộng.
Nhìn chung, những tác động tiêu cực này không chỉ dừng lại ở việc phạt phủ xe ô tô mà còn ảnh hưởng sâu rộng đến trải nghiệm an toàn của tất cả mọi người trên đường. Đây là lý do tại sao các cơ quan chức năng luôn khuyến cáo và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
Trường Hợp Điển Hình: Phạt Phủ Xe Ô Tô Với Đèn LED Lấp Lánh Tại Đà Nẵng
Một trong những trường hợp điển hình và gần đây nhất về việc phạt phủ xe ô tô tự ý trang bị đèn LED không đúng quy định đã xảy ra tại TP. Đà Nẵng, thu hút sự chú ý của dư luận và cộng đồng mạng. Vụ việc này là một minh chứng rõ nét cho thấy sự cần thiết của việc tuân thủ pháp luật khi muốn cá nhân hóa phương tiện.
Cụ thể, vào tối ngày 12 tháng 12, Phòng CSGT Công an TP. Đà Nẵng đã tiến hành làm việc và xử phạt một chủ ô tô đã độ đèn LED lấp lánh khắp thân xe, khiến chiếc xe trông không khác gì một “cây thông Noel di động” khi lưu thông trên đường. Trước đó, một đoạn clip ghi lại cảnh chiếc ô tô này di chuyển trên cầu Rồng, hướng từ Q. Sơn Trà về Q. Hải Châu, đã lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội và gây ra nhiều tranh cãi.
Chiếc ô tô được mô tả là được độ kiểu “tuần lộc” với hai sừng trên trần xe, toàn thân xe được “phủ” đầy đèn LED nhấp nháy, tạo ra một hình ảnh cực kỳ nổi bật nhưng cũng không kém phần gây mất tập trung cho các phương tiện khác. Ngay sau khi nhận được phản ánh từ cộng đồng, Đội CSGT đường bộ thuộc Phòng CSGT đã nhanh chóng xác minh thông tin và mời chủ ô tô là bà N.T.T.H (34 tuổi, ngụ P. Hải Châu 1, Q. Hải Châu) lên làm việc.
Theo biên bản làm việc, chiếc xe này đã lưu thông trên đường vào khoảng 21 giờ 30 đến 21 giờ 45 ngày 10 tháng 12. Bà H. khai nhận đã cho một nam thanh niên mượn ô tô và người này đã tự ý lắp thêm các loại đèn LED trang trí xung quanh xe, sau đó điều khiển xe di chuyển lên cầu Rồng. Mặc dù tài xế trực tiếp điều khiển xe lúc đó đang đi công tác và không thể có mặt, bà H. là chủ xe đã nhận trách nhiệm và chấp nhận xử phạt theo quy định của pháp luật.
Bà H. cũng thừa nhận rằng việc lắp đèn LED nhấp nháy và diễu hành trên cầu Rồng đã bị người dân phản ánh về việc gây mất an toàn giao thông và tạo hình ảnh phản cảm, điều này hoàn toàn chính xác. Phòng CSGT Công an TP. Đà Nẵng sau đó đã lập biên bản xử phạt hành chính đối với bà H. và yêu cầu chủ xe phải khắc phục tình trạng vi phạm bằng cách tháo gỡ toàn bộ đèn LED không đúng quy định, trả lại nguyên trạng ban đầu cho chiếc xe.
Vụ việc này không chỉ là một lời nhắc nhở cho các chủ xe về hậu quả pháp lý của việc tự ý thay đổi phương tiện mà còn là một cảnh báo về những rủi ro an toàn mà những hành vi này có thể gây ra. Nó nhấn mạnh thông điệp từ cơ quan chức năng: mọi sự cá nhân hóa phải đặt an toàn và tuân thủ pháp luật lên hàng đầu. Đây là một ví dụ điển hình khi việc “phủ xe ô tô” bằng đèn LED trang trí đã vi phạm rõ ràng các quy định hiện hành và bị xử lý nghiêm minh.
Lời Khuyên Từ Sài Gòn Xe Hơi: Phủ Xe Ô Tô Đúng Cách và Hợp Pháp
Việc cá nhân hóa chiếc xe yêu quý là nhu cầu chính đáng của nhiều chủ sở hữu ô tô. Tuy nhiên, để tránh các mức phạt phủ xe ô tô không đáng có và đảm bảo an toàn cho bản thân cũng như những người xung quanh, việc thực hiện các thay đổi một cách đúng cách và hợp pháp là vô cùng quan trọng. Dưới đây là những lời khuyên từ Sài Gòn Xe Hơi giúp bạn “phủ” xe ô tô một cách an toàn và tuân thủ pháp luật.
Tìm hiểu kỹ lưỡng các quy định pháp luật hiện hành:
- Trước khi quyết định bất kỳ sự thay đổi nào, dù là nhỏ nhất, hãy dành thời gian tìm hiểu các quy định liên quan trong Luật Giao thông đường bộ và các Nghị định hướng dẫn (đặc biệt là Nghị định 100/2019/NĐ-CP và các sửa đổi).
- Xác định rõ những loại thay đổi nào được phép, loại nào cần phải đăng ký hoặc cấp phép, và loại nào bị cấm hoàn toàn. Ví dụ, việc thay đổi màu sơn lớn hoặc lắp thêm các phụ kiện làm thay đổi kết cấu xe thường yêu cầu phải đăng ký lại hoặc xin phép.
Tham khảo ý kiến của chuyên gia và trung tâm bảo dưỡng uy tín:
- Nếu bạn không chắc chắn về một loại hình độ chế nào đó, hãy tìm đến các chuyên gia trong lĩnh vực ô tô hoặc các trung tâm bảo dưỡng, độ xe có uy tín. Họ sẽ có kiến thức chuyên sâu về kỹ thuật, pháp lý và có thể đưa ra lời khuyên chính xác nhất.
- Các trung tâm uy tín thường sẽ chỉ thực hiện những thay đổi phù hợp với quy định pháp luật và có khả năng tư vấn cho bạn về quy trình hợp pháp hóa nếu cần.
Ưu tiên các sản phẩm chính hãng và đạt tiêu chuẩn:
- Khi có ý định lắp đặt thêm đèn, còi, hoặc các phụ kiện khác, hãy lựa chọn các sản phẩm chính hãng, có nguồn gốc rõ ràng và đạt tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật. Tránh sử dụng các sản phẩm trôi nổi, kém chất lượng có thể gây hại cho hệ thống điện của xe hoặc không đảm bảo hiệu quả sử dụng.
- Đối với hệ thống chiếu sáng, hãy chọn đèn có cường độ sáng, màu sắc và góc chiếu phù hợp, không gây chói mắt cho người đi đường.
Thực hiện thay đổi theo nguyên tắc an toàn là trên hết:
- Mọi sự thay đổi phải luôn đặt an toàn vận hành của xe và an toàn giao thông lên hàng đầu. Đừng vì mục đích thẩm mỹ hay tạo sự khác biệt mà đánh đổi sự an toàn.
- Tránh các thay đổi làm ảnh hưởng đến tầm nhìn của người lái, hệ thống phanh, lái, hoặc các tính năng an toàn khác của xe.
Liên hệ với cơ quan đăng kiểm hoặc CSGT khi cần thiết:
- Nếu bạn đã thực hiện một thay đổi lớn (ví dụ: thay đổi màu sơn toàn bộ xe, thay đổi kết cấu) và muốn đảm bảo tính hợp pháp, hãy liên hệ với cơ quan đăng kiểm hoặc Phòng CSGT địa phương để được hướng dẫn cụ thể về quy trình đăng ký lại hoặc kiểm định.
- Chủ động trong việc này sẽ giúp bạn tránh được những rắc rối pháp lý không đáng có trong quá trình lưu thông.
Bằng cách tuân thủ những lời khuyên trên, bạn hoàn toàn có thể thể hiện phong cách cá nhân qua chiếc ô tô của mình mà vẫn đảm bảo an toàn, hợp pháp và tránh được việc bị xử lý phạt phủ xe ô tô. Hãy nhớ rằng, việc lái xe an toàn và tuân thủ pháp luật là trách nhiệm của mỗi người khi tham gia giao thông.
Việc cá nhân hóa ô tô bằng các hình thức “phủ” đèn, dán decal hay thay đổi kết cấu là một sở thích phổ biến, nhưng đi kèm với đó là trách nhiệm tuân thủ pháp luật để đảm bảo an toàn giao thông. Các quy định về phạt phủ xe ô tô được ban hành nhằm mục đích bảo vệ không chỉ người lái mà còn tất cả những người tham gia giao thông khác. Qua bài viết này, Sài Gòn Xe Hơi hy vọng bạn đã nắm rõ các quy định, mức xử phạt và tác động tiêu cực của việc tự ý thay đổi phương tiện. Hãy luôn là một người lái xe có ý thức, tìm hiểu kỹ luật pháp và ưu tiên an toàn khi quyết định làm mới chiếc xe của mình.
