Tình trạng xe ô tô bị cạ gầm có sao không là một thắc mắc phổ biến đối với nhiều chủ xe, đặc biệt là những người thường xuyên di chuyển trên các cung đường có địa hình phức tạp hoặc những chiếc xe có thiết kế gầm thấp. Va chạm dưới gầm xe, dù chỉ là những cú cọ nhẹ ban đầu, nếu diễn ra thường xuyên có thể dẫn đến những hư hại nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất vận hành, tuổi thọ của xe và tiềm ẩn những nguy hiểm khó lường cho người lái. Bài viết này của Sài Gòn Xe Hơi sẽ đi sâu phân tích những tác động tiêu cực của việc xe ô tô bị cạ gầm, nguyên nhân gây ra, cách nhận biết và các biện pháp phòng tránh, khắc phục hiệu quả, giúp bạn bảo vệ chiếc xe yêu quý của mình một cách tốt nhất.
I. Xe Ô Tô Bị Cạ Gầm Có Sao Không? Những Hậu Quả Khôn Lường
Khi xe ô tô bị cạ gầm, không chỉ gây trầy xước mất thẩm mỹ mà còn có thể tác động sâu sắc đến nhiều bộ phận quan trọng, từ hệ thống lái, treo, bảo vệ cho đến các chi tiết cơ khí nhạy cảm. Việc đánh giá mức độ nghiêm trọng của tình trạng này là cần thiết để có biện pháp xử lý kịp thời, tránh những hư hỏng dây chuyền và chi phí sửa chữa lớn sau này.
1. Hư hỏng trục lái và hệ thống truyền động
Va chạm mạnh dưới gầm xe thường tác động trực tiếp lên trục lái và các bộ phận liên quan đến hệ thống truyền động. Trục lái bị lõm, cong vênh hoặc khớp chữ U bị hư hỏng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng điều khiển xe, gây ra hiện tượng mất cân bằng, rung lắc vô lăng và tiếng ồn lạ khi di chuyển. Điều này không chỉ làm giảm trải nghiệm lái mà còn tiềm ẩn nguy cơ mất kiểm soát, đặc biệt khi xe di chuyển ở tốc độ cao hoặc vào cua. Ngoài ra, các bộ phận của hệ thống truyền động như trục các đăng, vỏ hộp số cũng có thể bị va đập, gây biến dạng hoặc rò rỉ dầu, ảnh hưởng đến khả năng truyền lực và tuổi thọ của các chi tiết.
2. Trầy xước, hư hại lớp chống mòn và gỉ sét gầm xe
Một trong những tác động dễ nhận thấy nhất khi xe ô tô bị cạ gầm là lớp sơn chống ăn mòn và lớp phủ bảo vệ dưới gầm xe bị trầy xước, bong tróc. Các nhà sản xuất thường trang bị lớp bảo vệ này để chống lại tác động của môi trường như nước, muối, hóa chất và ma sát. Khi lớp bảo vệ này mất đi, phần kim loại bên trong sẽ tiếp xúc trực tiếp với không khí ẩm, nước mưa và các yếu tố ăn mòn, dẫn đến quá trình oxy hóa và gỉ sét diễn ra nhanh chóng. Gỉ sét không chỉ làm giảm tuổi thọ của gầm xe mà còn làm yếu cấu trúc khung gầm, ảnh hưởng đến độ an toàn của xe về lâu dài.
3. Hệ thống treo ô tô bị ảnh hưởng nghiêm trọng
Hệ thống treo là bộ phận chịu lực trực tiếp khi gầm xe va chạm. Những cú va đập liên tục có thể làm mòn ống lót, biến dạng các càng A (control arm), thanh cân bằng (sway bar) hoặc làm hỏng các khớp nối bi (ball joint). Khi hệ thống treo bị lỗi, xe sẽ không còn vận hành ổn định, xuất hiện tiếng ồn khó chịu, cảm giác lái không chắc chắn và khả năng hấp thụ xung lực kém đi rõ rệt. Đặc biệt, nếu hệ thống treo bị hư hại nặng, xe có thể mất cân bằng nghiêm trọng khi ôm cua ở tốc độ cao, dẫn đến nguy cơ tai nạn rất lớn. Việc kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống treo định kỳ là cực kỳ quan trọng để đảm bảo an toàn.
4. Giảm xóc, ốp bảo vệ và tấm chắn gầm bị hư hỏng
Các bộ phận như giảm xóc, ốp bảo vệ và tấm chắn gầm đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ các chi tiết bên trong động cơ và hấp thụ lực tác động. Khi xe ô tô bị cạ gầm thường xuyên, giảm xóc có thể bị cong ty, rò rỉ dầu hoặc mất khả năng hoạt động hiệu quả, khiến xe bị dằn xóc dữ dội khi đi qua đường xấu hoặc giảm tốc độ. Ốp bảo vệ và tấm chắn gầm cũng dễ bị nứt, vỡ hoặc biến dạng, mất đi chức năng bảo vệ các bộ phận nhạy cảm như đường ống dẫn nhiên liệu, dây điện, hay ống xả. Hư hỏng các bộ phận này không chỉ làm giảm độ bền của xe mà còn có thể gây ra các sự cố nghiêm trọng hơn nếu không được thay thế kịp thời. Để tránh những sự cố tai nạn ngoài ý muốn cũng như ảnh hưởng nghiêm trọng lên những bộ phận khác, các bác tài nên lưu ý mang xe ô tô đi bảo dưỡng phuộc hay hệ thống treo kịp thời. Trong một số trường hợp phuộc xe đã bị hỏng nặng thì cần thay mới ngay lập tức tại cơ sở uy tín, đảm bảo phuộc chất lượng với giá thành phải chăng.
5. Lệch góc camber, góc chụm và lốp xe mòn không đều
Cạ gầm thường xuyên là một nguyên nhân phổ biến gây ra sự sai lệch của các thông số góc đặt bánh xe như góc camber và góc chụm (toe). Khi các góc này bị sai lệch so với tiêu chuẩn của nhà sản xuất, lực tác động lên từng vị trí trên bề mặt lốp xe sẽ không đều nhau. Điều này dẫn đến hiện tượng lốp xe bị mòn không đều, một mặt lốp mòn nhanh hơn mặt còn lại hoặc mòn ở phần vai/giữa lốp. Lốp xe mòn không đều không chỉ làm giảm tuổi thọ của lốp mà còn ảnh hưởng đến khả năng bám đường, độ ổn định của xe và khả năng phanh, gây nguy hiểm cho người lái và hành khách.
6. Rò rỉ dầu từ trục lái, thùng dầu, hộp số và các đường ống quan trọng
Một trong những hậu quả đáng lo ngại nhất khi xe ô tô bị cạ gầm là nguy cơ rò rỉ dầu. Va chạm mạnh có thể làm thủng hoặc nứt các bộ phận chứa dầu như thùng dầu (oil pan), hộp số, vỏ vi sai hoặc làm lỏng các chốt, đai ốc của trục lái. Khi dầu bị rò rỉ ra bên ngoài, động cơ và các hệ thống liên quan sẽ không được bôi trơn đầy đủ, dẫn đến tình trạng ma sát tăng cao, hao mòn nhanh hơn và nguy cơ quá nhiệt. Đặc biệt, rò rỉ dầu trên các bộ phận nóng như ống xả còn tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao, đe dọa trực tiếp đến an toàn của người ngồi trong xe và những người xung quanh.
7. Hư hỏng hệ thống ống xả và đường ống dẫn nhiên liệu/phanh
Hệ thống ống xả thường nằm thấp dưới gầm xe và dễ dàng bị va chạm. Khi ống xả bị móp méo, nứt hoặc đứt gãy, khí thải độc hại có thể rò rỉ vào khoang cabin, gây nguy hiểm cho sức khỏe. Ngoài ra, việc hư hỏng ống xả cũng làm tăng tiếng ồn và giảm hiệu suất động cơ. Nghiêm trọng hơn, các đường ống dẫn nhiên liệu và đường ống phanh cũng có thể bị tổn thương. Rò rỉ nhiên liệu sẽ gây nguy cơ cháy nổ cực kỳ cao, trong khi hư hỏng đường ống phanh sẽ làm mất áp suất dầu phanh, dẫn đến hệ thống phanh hoạt động không hiệu quả hoặc hoàn toàn mất phanh, gây ra tai nạn thảm khốc.
II. Nguyên Nhân Phổ Biến Khiến Xe Ô Tô Bị Cạ Gầm
Để phòng tránh và giảm thiểu tình trạng xe ô tô bị cạ gầm, việc hiểu rõ các nguyên nhân gây ra là điều kiện tiên quyết. Có nhiều yếu tố cả chủ quan và khách quan góp phần vào tình trạng này.
1. Thiết kế gầm xe thấp
Đây là nguyên nhân chính khiến nhiều dòng xe sedan, hatchback hoặc các xe thể thao thường xuyên gặp phải tình trạng cạ gầm. Với thiết kế chú trọng vào tính khí động học và độ ổn định khi di chuyển ở tốc độ cao, gầm xe thấp giúp xe bám đường tốt hơn nhưng lại trở thành nhược điểm lớn khi đi qua địa hình xấu hoặc các chướng ngại vật trên đường. Gầm xe thấp sẽ có ít khoảng sáng gầm hơn, dễ dàng va chạm với các gờ giảm tốc, vỉa hè, hoặc ổ gà.
2. Địa hình đường xá phức tạp
Việt Nam có nhiều tuyến đường còn chưa hoàn thiện, với vô số ổ gà, gờ giảm tốc, miệng cống lồi lõm hoặc các đoạn đường đất đá gồ ghề. Việc di chuyển trên những địa hình này, đặc biệt là vào ban đêm hoặc trong điều kiện thiếu tầm nhìn, khiến tài xế khó tránh khỏi các chướng ngại vật, dẫn đến tình trạng cạ gầm. Các đường hẻm nhỏ với vỉa hè cao, lối vào nhà dốc cũng là những “cái bẫy” thường xuyên.
3. Vượt dốc, vỉa hè hoặc leo lề sai kỹ thuật
Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất do lỗi chủ quan của người lái. Khi lên xuống dốc, vỉa hè hoặc các đoạn đường có độ dốc lớn mà không tuân thủ kỹ thuật lái xe phù hợp, bánh xe có thể không kịp nâng gầm xe lên đủ cao, khiến phần giữa hoặc phần đuôi xe chạm đất. Việc đánh lái thẳng khi lên/xuống dốc thay vì đi chéo góc là một lỗi thường gặp.
4. Chở quá tải trọng cho phép
Mỗi chiếc xe đều có một giới hạn tải trọng nhất định. Khi chở quá tải, hệ thống treo sẽ bị nén xuống mức tối đa, làm giảm đáng kể khoảng sáng gầm xe. Lúc này, xe sẽ trở nên nhạy cảm hơn với mọi chướng ngại vật dù nhỏ nhất, dễ dàng bị cạ gầm ngay cả trên những đoạn đường bình thường. Tình trạng này không chỉ gây cạ gầm mà còn ảnh hưởng đến khả năng phanh, xử lý và tuổi thọ của hệ thống treo.
5. Lốp xe non hơi hoặc đã mòn
Lốp xe non hơi sẽ làm giảm chiều cao tổng thể của xe và gián tiếp làm giảm khoảng sáng gầm. Khi lốp bị xẹp, gầm xe sẽ gần mặt đất hơn, tăng nguy cơ cạ gầm. Tương tự, lốp xe đã mòn quá mức cũng không còn giữ được chiều cao tiêu chuẩn, góp phần làm giảm khoảng sáng gầm xe và khiến xe dễ bị tổn thương hơn.
6. Hệ thống treo, giảm xóc bị yếu hoặc hỏng
Hệ thống treo và giảm xóc đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì khoảng sáng gầm xe và hấp thụ xung lực. Nếu giảm xóc bị yếu, lò xo bị lão hóa hoặc các bộ phận khác của hệ thống treo bị hư hỏng, xe sẽ có xu hướng bị sụt gầm, đặc biệt khi đi qua các đoạn đường gồ ghề hoặc chở nặng. Hệ thống treo không hoạt động hiệu quả sẽ không thể nâng gầm xe lên đủ cao khi cần thiết, làm tăng nguy cơ cạ gầm.
7. Lỗi kỹ thuật khi lái xe và thiếu quan sát
Thiếu quan sát địa hình phía trước, không kịp thời giảm tốc độ khi gặp chướng ngại vật, hoặc lái xe quá nhanh qua các gờ giảm tốc đều là những lỗi kỹ thuật phổ biến. Sự vội vàng hoặc chủ quan của người lái có thể khiến xe va chạm mạnh với chướng ngại vật mà không kịp phản ứng, gây ra hậu quả nghiêm trọng cho gầm xe.
III. Dấu Hiệu Nhận Biết Xe Ô Tô Bị Cạ Gầm
Việc nhận biết sớm các dấu hiệu xe ô tô bị cạ gầm là rất quan trọng để có thể kiểm tra và khắc phục kịp thời, tránh những hư hỏng lớn hơn.
1. Âm thanh lạ dưới gầm xe
Dấu hiệu rõ ràng nhất là nghe thấy tiếng động lạ phát ra từ phía dưới gầm xe ngay sau khi va chạm hoặc khi di chuyển. Đó có thể là tiếng cọ xát, tiếng kim loại va đập mạnh, tiếng lạch cạch hoặc tiếng rít. Những âm thanh này thường báo hiệu rằng một bộ phận nào đó đã bị va chạm, cong vênh, hoặc bị lỏng.
2. Rung lắc hoặc thay đổi cảm giác lái
Nếu xe bị rung lắc bất thường sau khi cạ gầm, đặc biệt là ở tốc độ cao, đó có thể là dấu hiệu trục lái, hệ thống treo hoặc lốp xe đã bị ảnh hưởng. Vô lăng có thể bị lệch, nặng hơn bình thường hoặc xe có xu hướng kéo sang một bên. Điều này cho thấy hệ thống lái hoặc hệ thống treo đã bị sai lệch.
3. Mùi cháy khét hoặc khói lạ
Mùi cháy khét có thể xuất hiện nếu dầu bị rò rỉ và nhỏ giọt xuống các bộ phận nóng như ống xả, hoặc do ma sát mạnh giữa các chi tiết kim loại bị biến dạng. Khói lạ cũng có thể là dấu hiệu của rò rỉ chất lỏng hoặc hư hỏng động cơ do va chạm.
4. Vết trầy xước, vết dầu loang dưới vị trí đỗ xe
Sau khi đỗ xe, hãy kiểm tra mặt đất phía dưới gầm xe. Nếu phát hiện các vết trầy xước mới trên gầm hoặc các vệt dầu, nước làm mát, hay các chất lỏng khác loang lổ, đó là dấu hiệu chắc chắn rằng gầm xe đã bị va chạm và có thể đã gây rò rỉ.
5. Quan sát bằng mắt thường các hư hỏng dưới gầm
Nếu có thể, hãy nâng xe lên hoặc đưa xe đến các trung tâm dịch vụ để kiểm tra trực quan dưới gầm. Tìm kiếm các vết nứt, móp méo, biến dạng trên khung gầm, vỏ hộp số, ống xả, các thanh giằng, ốp bảo vệ, và đặc biệt là các đường ống dẫn nhiên liệu, phanh.
IV. Cách Khắc Phục, Hạn Chế Tình Trạng Xe Ô Tô Bị Cạ Gầm Hiệu Quả
Việc phòng tránh và xử lý đúng cách khi xe ô tô bị cạ gầm là chìa khóa để bảo vệ chiếc xe của bạn khỏi những hư hại không đáng có.
1. Lái xe lên xuống dốc, vỉa hè đúng cách
Kỹ thuật lái xe khi lên xuống dốc hoặc vỉa hè đóng vai trò then chốt trong việc hạn chế tình trạng cạ gầm, đặc biệt đối với các xe gầm thấp. Thay vì lái thẳng, hãy điều khiển xe đi xéo một góc.
Khi lên dốc/vỉa hè:
- Bước 1: Quan sát kỹ tình hình giao thông và địa hình phía trước. Giảm tốc độ từ từ và giữ vô lăng chạy chậm khi đến gần mép dốc/vỉa hè.
- Bước 2: Đánh lái xéo để một bánh trước (ví dụ bánh trái) lên lề trước. Khi bánh đó đã lên được mặt phẳng, tiếp tục giữ vô lăng thẳng và cho xe tiến lên một chút.
- Bước 3: Đánh hết lái sang phía đối diện (ví dụ sang phải) để bánh trước còn lại lên nốt. Sau đó, từ từ kéo toàn bộ phần sau của xe lên trên vỉa hè/dốc. Mục tiêu là chỉ cho một bánh xe lên dốc tại một thời điểm, giúp phân tán trọng lực và tăng khoảng sáng gầm ở phần còn lại của xe.
Khi xuống dốc/vỉa hè:
- Bước 1: Giữ thẳng vô lăng và lùi xe để hai bánh sau chạm vào bề mặt nghiêng của dốc. Đệm ga nhẹ nhàng để đẩy toàn bộ hai bánh sau xuống mặt phẳng phía dưới.
- Bước 2: Đánh lái nghiêng sang một phía và điều khiển xe đi chéo. Từ từ hạ một bánh trước xuống trước.
- Bước 3: Khi bánh xe đã xuống được nửa chừng, tiếp tục đưa phần bánh xe còn lại xuống. Sau đó, trả lái thẳng để đưa toàn bộ phương tiện xuống dốc một cách an toàn.
2. Sử dụng phuộc có chức năng nâng chỉnh gầm ô tô
Đối với những dòng xe có thiết kế gầm thấp hoặc thường xuyên di chuyển trên địa hình xấu, việc nâng cấp phuộc là một giải pháp hiệu quả. Các loại phuộc hiệu năng chính hãng thường có khả năng tùy chỉnh linh hoạt độ cao gầm xe, cho phép nâng cao hoặc hạ thấp thân xe từ 2 – 3cm tùy theo nhu cầu và điều kiện di chuyển. Bên cạnh đó, nhờ cấu tạo đặc biệt với nhiều ống lò xo, bát bèo và ống phuộc có thể điều chỉnh độ cứng, mềm, các loại phuộc này còn giúp cải thiện đáng kể khả năng giảm chấn của hệ thống treo. Điều này mang lại cảm giác lái thoải mái hơn, xe vận hành mượt mà hơn và ổn định hơn trên mọi loại địa hình, giảm thiểu đáng kể nguy cơ xe ô tô bị cạ gầm.
3. Giảm tốc độ khi qua địa hình xấu hoặc chướng ngại vật
Đây là nguyên tắc cơ bản nhưng cực kỳ quan trọng. Khi di chuyển qua các ổ gà, gờ giảm tốc, đường nhiều đá sỏi hoặc bất kỳ chướng ngại vật nào, hãy chủ động giảm tốc độ. Lái xe chậm rãi giúp bạn có thêm thời gian quan sát, đánh giá tình hình và phản ứng kịp thời, tránh những cú va chạm mạnh gây hư hại gầm xe.
4. Kiểm tra áp suất lốp định kỳ
Đảm bảo lốp xe luôn được bơm đủ áp suất theo khuyến nghị của nhà sản xuất. Lốp xe non hơi sẽ làm giảm khoảng sáng gầm, tăng nguy cơ cạ gầm. Ngoài ra, lốp đủ hơi còn giúp xe vận hành ổn định hơn, tiết kiệm nhiên liệu và kéo dài tuổi thọ của lốp.
5. Lắp đặt tấm bảo vệ gầm xe (Underguard/Skid Plate)
Tấm bảo vệ gầm, hay còn gọi là tấm chắn gầm (underguard hoặc skid plate), là một phụ kiện hữu ích giúp bảo vệ các bộ phận quan trọng dưới gầm xe khỏi va đập, đá văng và bụi bẩn. Các tấm bảo vệ này thường được làm từ thép, hợp kim nhôm hoặc vật liệu composite, có độ bền cao và khả năng chịu lực tốt. Việc lắp đặt tấm bảo vệ gầm là một khoản đầu tư xứng đáng để giảm thiểu thiệt hại khi xe ô tô bị cạ gầm.
6. Tránh chở quá tải trọng cho phép
Luôn tuân thủ giới hạn tải trọng của nhà sản xuất. Chở quá tải sẽ làm nén hệ thống treo, giảm khoảng sáng gầm xe và tăng nguy cơ va chạm với mặt đường. Nếu cần chở nhiều đồ, hãy phân bổ trọng lượng một cách hợp lý để giảm áp lực lên một điểm cụ thể của gầm xe.
7. Bảo dưỡng hệ thống treo và gầm xe định kỳ
Việc kiểm tra và bảo dưỡng hệ thống treo, giảm xóc và toàn bộ gầm xe định kỳ tại các trung tâm dịch vụ uy tín là cực kỳ quan trọng. Các kỹ thuật viên sẽ kiểm tra tình trạng của các bộ phận, phát hiện sớm các hư hỏng tiềm ẩn và thực hiện các điều chỉnh cần thiết (như căn chỉnh lại góc camber, góc chụm) để đảm bảo xe luôn hoạt động trong tình trạng tốt nhất và khoảng sáng gầm được duy trì ổn định.
Việc xe ô tô bị cạ gầm có sao không không chỉ là câu hỏi về thẩm mỹ mà còn liên quan trực tiếp đến sự an toàn và chi phí bảo dưỡng xe của bạn. Những hậu quả từ việc cạ gầm, dù nhỏ hay lớn, đều có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận hành, độ bền và giá trị của chiếc xe. Bằng cách hiểu rõ các nguyên nhân, nhận biết sớm các dấu hiệu và áp dụng các biện pháp phòng tránh, khắc phục hiệu quả, bạn hoàn toàn có thể giảm thiểu rủi ro và bảo vệ chiếc xe của mình một cách tốt nhất. Nếu bạn đang gặp phải tình trạng cạ gầm ô tô thường xuyên do gầm xe quá thấp, hãy cân nhắc đến việc lắp đặt phuộc hiệu năng cho xe để cải thiện đáng kể trải nghiệm lái và độ an toàn. Liên hệ ngay đến Sài Gòn Xe Hơi để được hỗ trợ tư vấn và tìm kiếm giải pháp tối ưu cho chiếc xe của bạn.
