Hành trình của xe ô tô điện đầu tiên là một câu chuyện dài và đầy thú vị, bắt đầu từ những phát minh sơ khai vào thế kỷ 19, trải qua giai đoạn hoàng kim, bị lãng quên rồi bùng nổ mạnh mẽ trong kỷ nguyên hiện đại. Sự kiện VinFast xuất khẩu lô xe điện đầu tiên ra thị trường quốc tế vào cuối năm 2022 không chỉ là một dấu mốc lịch sử đối với ngành công nghiệp ô tô Việt Nam mà còn là minh chứng hùng hồn cho sự phát triển vượt bậc của xe điện toàn cầu. Bài viết này sẽ đưa bạn khám phá quá trình hình thành, phát triển và tương lai đầy hứa hẹn của loại phương tiện giao thông này.
Nguồn gốc của xe ô tô điện đầu tiên: Những bước đi khai phá ban đầu
Để hiểu rõ về xe ô tô điện đầu tiên trong thời đại ngày nay, chúng ta cần quay ngược thời gian về những năm đầu của thế kỷ 19, khi ý tưởng về một phương tiện di chuyển không cần sức ngựa bắt đầu hình thành. Trước khi động cơ đốt trong trở nên phổ biến, các nhà khoa học và kỹ sư đã thử nghiệm với nhiều nguồn năng lượng khác nhau, và điện là một trong số đó.
Vào những năm 1830, nhiều nhà phát minh ở các quốc gia khác nhau đã độc lập tạo ra các cỗ máy tiền thân của xe điện. Năm 1828, Ányos Jedlik, một nhà phát minh người Hungary, đã tạo ra một mô hình xe điện nhỏ chạy bằng động cơ điện tự chế. Đến năm 1832, Robert Anderson người Scotland đã phát triển một chiếc xe thô sơ chạy bằng pin không sạc được, thường được coi là chiếc xe ô tô điện đầu tiên đúng nghĩa. Cùng thời điểm đó, ở Hà Lan, Sibrandus Stratingh và Christopher Becker cũng đã tạo ra một chiếc xe điện nhỏ.
Tuy nhiên, những chiếc xe này chỉ mang tính thử nghiệm và chưa thực sự có ứng dụng thực tiễn. Bước tiến lớn hơn đến vào năm 1834 khi Thomas Davenport, một thợ rèn người Mỹ, đã chế tạo một động cơ điện hoạt động bằng pin và sử dụng nó để cung cấp năng lượng cho một chiếc xe nhỏ trên đường ray. Mặc dù vậy, công nghệ pin còn quá sơ khai và chưa thể cung cấp đủ năng lượng cho quãng đường di chuyển xa.
Vào những năm 1859, Gaston Planté đã phát minh ra ắc quy chì-axit, và sau đó Camille Alphonse Faure đã cải tiến nó vào năm 1881, tạo ra loại pin có thể sạc lại, mở ra kỷ nguyên mới cho xe điện. Nhờ có công nghệ pin được cải tiến, xe điện bắt đầu trở nên khả thi hơn.
Các vị lãnh đạo và đại biểu tham dự lễ xuất khẩu lô xe ô tô điện đầu tiên VinFast
Chiếc xe điện thực sự có khả năng vận hành và được công nhận rộng rãi đầu tiên được cho là do William Morrison, một nhà hóa học người Mỹ, chế tạo vào năm 1890. Chiếc xe của ông có thể chở 6 người, đạt tốc độ khoảng 23 km/h và đã được trưng bày tại Hội chợ Thế giới Chicago năm 1893. Đây là một bước đột phá quan trọng, cho thấy tiềm năng thực sự của xe ô tô điện đầu tiên trong việc phục vụ nhu cầu di chuyển của con người.
Kỷ nguyên vàng và sự thoái trào của xe điện
Từ cuối thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20, xe điện trải qua một “kỷ nguyên vàng”. Chúng phổ biến hơn xe chạy xăng vì một số lý do: khởi động dễ dàng hơn (không cần quay tay), ít tiếng ồn, không mùi và không thải khói. Xe điện đặc biệt được ưa chuộng bởi phụ nữ vì sự sạch sẽ và dễ sử dụng. Nhiều công ty taxi ở các thành phố lớn như New York cũng sử dụng xe điện.
Tuy nhiên, sự thống trị này không kéo dài. Đến những năm 1920, xe điện bắt đầu suy giảm nhanh chóng do nhiều yếu tố:
- Giá thành: Xe điện thường đắt hơn xe xăng.
- Hạn chế về phạm vi và tốc độ: Mặc dù êm ái, xe điện có tốc độ tối đa thấp và quãng đường di chuyển hạn chế, đòi hỏi phải sạc lại thường xuyên.
- Cơ sở hạ tầng: Mạng lưới trạm sạc chưa phát triển, trong khi các trạm xăng dần mọc lên khắp nơi.
- Phát minh mới: Sự ra đời của bộ khởi động điện cho xe xăng (thay thế việc quay tay) của Charles Kettering vào năm 1912 đã loại bỏ một trong những nhược điểm lớn của xe xăng.
- Giá xăng rẻ: Việc phát hiện ra các mỏ dầu lớn đã làm giảm giá xăng đáng kể, khiến xe xăng trở thành lựa chọn kinh tế hơn.
- Sản xuất hàng loạt: Henry Ford với dây chuyền sản xuất Model T đã làm cho xe xăng trở nên vô cùng phải chăng và dễ tiếp cận với đại đa số người dân.
Kết quả là, đến giữa thế kỷ 20, xe điện gần như biến mất khỏi thị trường, nhường chỗ hoàn toàn cho xe sử dụng động cơ đốt trong.
Sự trở lại ngoạn mục: Kỷ nguyên xe ô tô điện hiện đại
Sự quan tâm đến xe điện bắt đầu hồi sinh vào những năm 1970 do cuộc khủng hoảng dầu mỏ và những lo ngại về môi trường, nhưng phải đến đầu thế kỷ 21, công nghệ xe ô tô điện đầu tiên thực sự mới có cơ hội bùng nổ. Những yếu tố chính thúc đẩy sự trở lại này bao gồm:
- Lo ngại về biến đổi khí hậu: Áp lực giảm phát thải carbon từ giao thông vận tải ngày càng tăng.
- Tiến bộ công nghệ pin: Pin lithium-ion với mật độ năng lượng cao hơn, tuổi thọ dài hơn và chi phí sản xuất giảm đã giải quyết được vấn đề về phạm vi hoạt động và hiệu suất của xe điện.
- Động cơ điện hiệu quả hơn: Các động cơ điện hiện đại nhẹ hơn, mạnh mẽ hơn và hiệu quả hơn nhiều so với trước đây.
- Phát triển hạ tầng sạc: Các chính phủ và công ty tư nhân đã đầu tư mạnh vào việc xây dựng mạng lưới trạm sạc công cộng và tại nhà.
- Sự xuất hiện của các nhà tiên phong: Các công ty như Tesla đã chứng minh rằng xe điện không chỉ là phương tiện thân thiện với môi trường mà còn có thể mang lại hiệu suất vượt trội, công nghệ tiên tiến và trải nghiệm lái xe sang trọng, phá vỡ định kiến cũ về xe điện.
- Chính sách hỗ trợ: Nhiều quốc gia đã ban hành các chính sách ưu đãi, trợ cấp và quy định khuyến khích việc mua và sử dụng xe điện.
Những yếu tố này đã tạo nên một cuộc cách mạng trong ngành công nghiệp ô tô, đưa xe điện từ một khái niệm xa vời trở thành xu hướng chủ đạo của tương lai.
VinFast và dấu mốc của xe ô tô điện đầu tiên Việt Nam vươn tầm quốc tế
Trong bối cảnh xe điện toàn cầu đang trỗi dậy mạnh mẽ, Việt Nam cũng không nằm ngoài cuộc đua này. Tập đoàn Vingroup, với tầm nhìn chiến lược và khát vọng vươn ra thế giới, đã mạnh dạn dấn thân vào ngành công nghiệp ô tô với thương hiệu VinFast. Điều đặc biệt là VinFast đã nhanh chóng chuyển đổi từ sản xuất xe xăng sang tập trung hoàn toàn vào xe điện, đón đầu xu hướng toàn cầu và khẳng định tinh thần tiên phong.
Sự kiện VinFast tổ chức Lễ xuất khẩu lô xe ô tô điện đầu tiên của mình, gồm 999 chiếc VF 8 ra thị trường quốc tế vào sáng ngày 25/11/2022 tại Cảng MPC Port, quận Hải An, Hải Phòng, là một dấu mốc lịch sử không chỉ cho VinFast mà còn cho toàn bộ ngành công nghiệp Việt Nam. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đến dự và chứng kiến sự kiện trọng đại này, thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ của nhà nước đối với sự phát triển của công nghiệp ô tô điện.
Tàu Silver Queen chở 999 chiếc xe ô tô điện đầu tiên VinFast VF 8 rời cảng Hải Phòng
Ông Nguyễn Việt Quang, Phó Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Tập đoàn Vingroup, chia sẻ: “999 chiếc xe VinFast xuất cảng hôm nay là sự kiện trọng đại không chỉ với Công ty VinFast, Tập đoàn Vingroup mà còn là dấu mốc lịch sử của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam, khẳng định Việt Nam đã làm chủ và sản xuất thành công những sản phẩm công nghệ cao, đủ khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế.”
Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng nhấn mạnh ý nghĩa của việc lô xe điện đầu tiên mang thương hiệu Việt vươn ra thị trường toàn cầu, khẳng định đường lối đúng đắn của Đảng, Nhà nước trong việc xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ và tích cực hội nhập quốc tế. Sự kiện này là minh chứng cho sự quan tâm, ủng hộ và khuyến khích các doanh nghiệp phát triển đúng pháp luật, góp phần vào công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, ông Marc Knapper, cũng bày tỏ niềm tự hào khi thấy quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ ngày càng lớn mạnh thông qua sự hợp tác này, đặc biệt khi VinFast xây dựng nhà máy tại Bắc Carolina, tạo ra hàng nghìn việc làm tại Mỹ.
Chi tiết lô xe ô tô điện VinFast VF 8 đầu tiên xuất khẩu
Lô xe VinFast VF 8 đầu tiên xuất cảng gồm 999 chiếc, được chuyên chở bằng tàu thuê riêng Silver Queen của Panama, hướng đến thị trường Mỹ. Dự kiến, sau khoảng 20 ngày xuất phát từ cảng MPC Port, Hải Phòng, lô xe này đã cập cảng California, Mỹ và được bàn giao đến những khách hàng đầu tiên vào cuối tháng 12/2022. Đây là một phần trong tổng số 65.000 đơn đặt hàng xe điện VinFast VF 8 và VF 9 trên toàn cầu. Ngay sau thị trường Mỹ, VinFast sẽ tiếp tục xuất khẩu các lô xe VF 8 đến thị trường Canada và châu Âu, dự kiến bàn giao cho khách hàng vào năm 2023. Đối với mẫu VinFast VF 9, kế hoạch bàn giao cho cả thị trường Việt Nam và quốc tế là vào Quý I/2023.
VinFast VF 8 và VF 9 là hai mẫu SUV điện cao cấp thuộc phân khúc D và E, được thiết kế sang trọng và tích hợp nhiều công nghệ thông minh tiên tiến. Các mẫu xe này nhận được sự quan tâm đặc biệt không chỉ từ khách hàng cá nhân mà còn từ các doanh nghiệp. Điển hình, tại triển lãm Los Angeles Auto Show 2022, VinFast đã nhận được đơn hàng 2.500 xe từ Autonomy, một trong những công ty cho thuê xe lớn nhất Hoa Kỳ.
Công nghệ và tính năng nổi bật của VinFast VF 8
VinFast VF 8 thuộc phân khúc SUV cỡ D với thiết kế 5 chỗ ngồi, kích thước tổng thể dài x rộng x cao lần lượt là 4.750 x 1.934 x 1.667 (mm). Xe được trang bị hệ thống trợ lái nâng cao (ADAS) tiên tiến với nhiều tính năng sẽ được bổ sung và cập nhật thường xuyên, bao gồm:
- Hỗ trợ lái trên đường cao tốc.
- Tự động chuyển làn.
- Hỗ trợ đỗ xe thông minh.
- Triệu tập xe thông minh (Smart Summon).
- Hỗ trợ đỗ xe từ xa.
Bên cạnh đó, bộ ứng dụng tiện ích và giải trí thông minh (Smart Services) cũng mang đến trải nghiệm đẳng cấp cho người dùng, với các tính năng như điều khiển và tương tác với xe thông qua giọng nói, quản lý xe từ xa qua ứng dụng VinFast, mua sắm trực tuyến, và chơi trò chơi điện tử trên màn hình xe đồng bộ với điện thoại. Những tính năng này giúp VinFast VF 8 không chỉ là một phương tiện di chuyển mà còn là một không gian sống và làm việc thông minh.
Dòng xe ô tô điện VinFast VF 8 cao cấp, đại diện cho kỷ nguyên xe điện đầu tiên của Việt Nam
VinFast VF 8 có hai phiên bản chính là Eco và Plus, mỗi phiên bản đều có những thông số kỹ thuật ấn tượng:
- VinFast VF 8 Eco: Trang bị động cơ điện có công suất tối đa 260kW, mô-men xoắn cực đại 500Nm. Pin của phiên bản này có khả năng di chuyển tới 420km sau mỗi lần sạc đầy (theo tiêu chuẩn WLTP).
- VinFast VF 8 Plus: Mạnh mẽ hơn với động cơ điện công suất tối đa 300kW, mô-men xoắn cực đại 620Nm. Pin cho phép xe di chuyển tới 400km sau mỗi lần sạc đầy (theo tiêu chuẩn WLTP).
Một ưu điểm vượt trội của động cơ điện so với động cơ đốt trong là khả năng đạt mô-men xoắn cực đại tức thời, giúp VinFast VF 8 tăng tốc ấn tượng, vận hành êm ái và mang lại cảm giác lái hoàn toàn khác biệt. Ngoài VF 8 và VF 9, VinFast cũng đã công bố các mẫu xe SUV phân khúc phổ thông A-B-C là VF 5, VF 6 và VF 7 trong năm 2022, nhằm hoàn thiện dải xe điện toàn diện, đáp ứng đa dạng nhu cầu của khách hàng toàn cầu.
Tương lai của xe ô tô điện và vị thế của Việt Nam
Sự kiện xuất khẩu lô xe ô tô điện đầu tiên của VinFast ra thị trường quốc tế không chỉ là một thành tựu kinh doanh mà còn mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành công nghiệp ô tô Việt Nam. Nó không chỉ khẳng định đẳng cấp và trí tuệ Việt, mà còn hiện thực hóa khát vọng làm chủ công nghiệp ô tô của nhiều thế hệ, góp phần nâng tầm vị thế quốc gia trên trường quốc tế. VinFast, cùng với Vingroup, là một trong những đại diện tiêu biểu cho thế hệ doanh nghiệp mới năng động, sáng tạo, tự tin vươn ra biển lớn để cạnh tranh sòng phẳng ở đẳng cấp và quy mô toàn cầu.
Trong bối cảnh thế giới đang chuyển dịch mạnh mẽ sang năng lượng xanh, xe điện sẽ tiếp tục đóng vai trò trung tâm trong bức tranh giao thông tương lai. Với những bước đi vững chắc và chiến lược dài hạn, Việt Nam đang từng bước khẳng định mình là một trong những điểm sáng trên bản đồ công nghệ xe điện toàn cầu. Các khoản đầu tư vào nghiên cứu phát triển, công nghệ sản xuất pin, và hạ tầng sạc sẽ tiếp tục được đẩy mạnh, hứa hẹn một tương lai tươi sáng cho ngành công nghiệp xe điện tại Việt Nam.
Với sự tham gia của các thương hiệu nội địa mạnh mẽ như VinFast và sự hỗ trợ của chính phủ, Việt Nam có tiềm năng lớn để trở thành một trung tâm sản xuất và phát triển xe ô tô điện đầu tiên và các thế hệ tiếp theo, không chỉ phục vụ thị trường trong nước mà còn chinh phục các thị trường khó tính trên thế giới. Đây là cơ hội vàng để Việt Nam không chỉ là thị trường tiêu thụ mà còn là nhà sản xuất và xuất khẩu công nghệ cao, đóng góp vào sự phát triển bền vững của toàn cầu.
Hành trình từ những phát minh sơ khai đến những chiếc xe điện thông minh hiện đại, và đặc biệt là sự vươn mình của VinFast trên đấu trường quốc tế, đã chứng minh rằng xe ô tô điện đầu tiên không chỉ là một phát minh đơn thuần mà còn là biểu tượng của sự đổi mới và tiến bộ không ngừng của nhân loại.
Để tìm hiểu thêm về các mẫu xe điện tiên tiến và thông tin chi tiết về ngành ô tô, hãy ghé thăm Sài Gòn Xe Hơi.
